Τριβόλι (Tribulus terrestris): Ιδιότητες & Παρενέργειες

Τι είναι το τριβόλι;

Το τριβόλι, γνωστό και ως Tribulus terrestris είναι φυτό που απαντάται στη Μεσόγειο, αλλά και σε πολλές ασιατικές χώρες. Χαρακτηρίζεται από μικρά φρούτα, καλυμμένα με αγκάθια, τα οποία θέλουν ιδιαίτερη προσοχή. Παραδοσιακά, χρησιμοποιείται σε διάφορες παθήσεις και καταστάσεις υγείας, χάρη στις στεροειδείς σαπωνίνες και τα φλαβονοειδή που περιέχει.

Ιδιότητες & οφέλη

Εδώ και πολλά χρόνια, το τριβόλι χρησιμοποιείται στην παραδοσιακή ιατρική πολλών χωρών, όπως η Κίνα και η Ινδία, για (1):

• την υγεία του ουροποιητικού
• την ενίσχυση της λίμπιντο
• τη διαχείριση του διαβήτη
• προβλήματα γονιμότητας
• τη μείωση των φλεγμονών και του πόνου
• καρδιαγγειακά νοσήματα
• στομαχικές διαταραχές
• προβλήματα όρασης

Πιο πρόσφατα, το tribulus terrestris έκανε την εμφάνισή του σαν συστατικό σε πολλά συμπληρώματα διατροφής, και δεν είναι λίγοι αυτοί που το χρησιμοποιούν για ενίσχυση της αθλητικής τους απόδοσης, των σεξουαλικών τους επιδόσεων, για γονιμότητα, αλλά και σαν βοήθημα στο body building. Μάλιστα, έχει αποκτήσει τη φήμη ότι ανήκει στα βότανα για αύξηση της τεστοστερόνης. Όμως, οι γνώμες των ειδικών διίστανται ως προς τα παραπάνω.

Ας δούμε τι ισχύει βάσει μελετών:

1. Αυξάνει τη λίμπιντο σε άντρες & γυναίκες

Αν υπάρχει κάτι για το οποίο είναι γνωστό το τριβόλι, αυτό είναι η θετική επίδρασή του στη λίμπιντο! Μάλιστα, έχουν διεξαχθεί πολλές μελέτες στις οποίες φάνηκε ότι η λήψη tribulus terrestris για 2-3 μήνες αύξησε τη λίμπιντο σε άντρες και γυναίκες. Πιο συγκεκριμένα, η σεξουαλική διάθεση ανέβηκε κατά 79% σε άνδρες που έκαναν λήψη 750-1500mg tribulus terrestris καθημερινά για 2 μήνες, και κατά 67% σε γυναίκες με χαμηλή λίμπιντο που λάμβαναν 500-1500mg για 90 ημέρες. (2)

Ωστόσο, τα θετικά του αποτελέσματα είναι πιο εμφανή σε άτομα που αντιμετωπίζουν κάποια μορφή σεξουαλικής δυσλειτουργίας.(1) Για παράδειγμα, φαίνεται να έχει καλό αποτέλεσμα σε γυναίκες πριν και μετά την εμμηνόπαυση που παρουσιάζουν μειωμένη σεξουαλική επιθυμία.(3)

2. Βελτιώνει τη γονιμότητα

Γενικά, το τριβόλι φαίνεται να βελτιώνει τις αναπαραγωγικές διαδικασίες του οργανισμού, τόσο σε άντρες, όσο και σε γυναίκες (4)! Μάλιστα, έρευνες δείχνουν ότι έχει ευεργετικό αποτέλεσμα στην ποιότητα του σπέρματος σε άντρες με ιδιοπαθή υπογονιμότητα.(5)

Παρόλα αυτά, είναι σημαντικό να τονίσουμε πως στην πλειονότητά τους οι έρευνες δεν υποστηρίζουν πως μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα τεστοστερόνης.

3. Βοηθάει στη ρύθμιση του σακχάρου

Το τριβόλι φαίνεται να μειώνει τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα. Μάλιστα, έρευνα στην οποία συμμετείχαν 98 γυναίκες με διαβήτη τύπου 2 και λάμβαναν 1000 mg Tribulus καθημερινά για 3 μήνες, έδειξε ότι τα επίπεδα γλυκόζης αλλά και της χοληστερίνης μειώθηκαν σημαντικά.(2)

Ωστόσο, εάν ήδη λαμβάνετε αγωγή για διαβήτη θα πρέπει να συμβουλευτείτε το γιατρό σας, καθώς είναι πιθανό να αλληλεπιδρά με τα φάρμακα.(8)

4. Έχει διουρητική δράση

Το βότανο αυτό φαίνεται επίσης να έχει διουρητικές ιδιότητες, αυξάνοντας την παραγωγή ούρων, καθώς και πιθανή αντιφλεγμονώδη δράση. Έτισ, έχει χρησιμοποιηθεί παραδοσιακά για την απομάκρυνση λίθων από τα νεφρά και την υγεία του ουροποιητικού γενικότερα. 

Όμως, οι απόψεις διίστανται σχετικά με την επίδρασή του στον προστάτη, καθώς κάποιες έρευνες υποστηρίζουν πως μπορεί να έχει θετική επίδραση αν συνδυαστεί με άλλα βότανα (2), ενώ άλλες ότι μπορεί να επιδράσει αρνητικά αυξάνοντας τα επίπεδα του δείκτη PSA. Γι’αυτό η χρήση του σε τέτοιες περιπτώσεις θα πρέπει να γίνεται με φειδώ, και κατόπιν ιατρικής συμβουλής.

5. Δεν φαίνεται να ενισχύει την αθλητική απόδοση

Αν και μέχρι στιγμής δεν έχουν γίνει πολλές έρευνες σε αυτό το πεδίο, τα μέχρι τώρα αποτελέσματα, δείχνουν ότι το tribulus δεν έχει σημαντική επίδραση στη μυϊκή δύναμη και την αθλητική απόδοση σε νεαρούς αθλητές που έκαναν λήψη του βοτάνου για 5 έως 8 εβδομάδες.(2) 

Ακόμη, πρόσφατη συστηματική ανασκόπηση σχετικά με τα αποτελέσματα του Tribulus terrestris σε αθλούμενους ενήλικες άντρες έδειξε πως αν και υπήρχαν βελτιώσεις στο λιπιδαιμικό προφίλ, όπως και στους δείκτες φλεγμονής, δεν φάνηκε να έχει κάποιο ευεργετικό αποτέλεσμα στους δείκτες μυϊκής βλάβης και στις ορμόνες.(6)

Τρόπος χρήσης & Δοσολογία

Το τριβόλι μπορεί κανείς εύκολα να το βρει σε διάφορες μορφές, όπως αποξηραμένα φύλλα του βοτάνου, τριβόλι σκόνη, αλλά και σαν βασικό συστατικό σε πολλά συμπληρώματα διατροφής.

Γενικά, η δόση θα πρέπει να καθοριστεί από ειδικό, ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος τοξικότητας. Κάποιες γενικές κατευθυντήριες γραμμές ως προς τη λήψη του είναι (8):

• Σε μορφή κάψουλας: 250-1500mg/ ημέρα για διάστημα έως 3 μηνών.
• Σε μορφή σκόνης: 1 κ.γ. διαλυμένο σε φυσικό χυμό ή χλιαρό νερό. Η συνιστώμενη δόση κυμαίνεται από 0.5-3γ σκόνης την ημέρα.

Παρενέργειες

Οι έρευνες μέχρι στιγμής δείχνουν ότι τα συμπληρώματα με tribulus είναι ως επί το πλείστον ασφαλή, ενώ σπάνια έχουν σημειωθεί(7):

• στομαχικές διαταραχές
• αϋπνία 
• ακανόνιστη περίοδος στις γυναίκες

Σε περίπτωση που οι άντρες έχουν προβλήματα με τον προστάτη, θα πρέπει να μιλήσουν με τον ειδικό που τους παρακολουθεί, καθώς, όπως αναφέραμε, οι απόψεις πάνω στο θέμα διίστανται.

Ακόμη, θα πρέπει να αποφεύγεται στην εγκυμοσύνη και το θηλασμό.

Συμπέρασμα

Σίγουρα πρόκειται για ένα βότανο με ιδιαίτερες ιδιότητες, που χρησιμοποιείται εδώ και αιώνες στα διάφορα μήκη και πλάτη της γης. Ωστόσο, όπως όλα τα βότανα, χρειάζεται προσοχή, ιδιαίτερα αν βρίσκεστε σε κάποια φαρμακευτική αγωγή ή αντιμετωπίζετε κάποιο πρόβλημα υγείας.

Πηγές

1. Kamal Patel (2023). Tribulus Terrestris. https://examine.com/supplements/tribulus-terrestris/
2. Grant Tinsley (2023). Does Tribulus Terrestris Really Work? An Evidence-Based Look. https://www.healthline.com/nutrition/tribulus-terrestris
3. Karla Zanolla Dias de Souza et al(2016). Efficacy of Tribulus terrestris for the treatment of hypoactive sexual desire disorder in postmenopausal women: a randomized, double-blinded, placebo-controlled trial. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27760089/
4. A V Sirotkin et al. (2021). Puncture vine (Tribulus Terrestris L.) in control of health and reproduction. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35199550/
5. Heitor O Santos et al. (2019). Beyond tribulus (Tribulus terrestris L.): The effects of phytotherapics on testosterone, sperm and prostate parameters. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30790614/
6. Int J Environ Res Public Health (2022). Effects of Tribulus terrestris L. on Sport and Health Biomarkers in Physically Active Adult Males: A Systematic Review https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9368143/
7. Melinda Ratini, DO (2023) Tribulus Terrestris https://www.webmd.com/vitamins-and-supplements/tribulus-terrestris-uses-and-risks
8. Manuel Reis (2023). Tribulus terrestris: Health Benefits, Dose & Side Effects. https://www.tuasaude.com/en/tribulus-terrestris/