Ιγμορίτιδα: Συμπτώματα, διάγνωση & θεραπεία

Η γνωστή σε όλους μας ιγμορίτιδα είναι από τις παθήσεις που είναι κοινές σε όλες τις ηλικίες και κάνει την εμφάνισή της κατά κύριο λόγο την περίοδο του χειμώνα.

Πάμε να δούμε τι ακριβώς είναι, ποιοι λόγοι αυξάνουν την πιθανότητα να την εμφανίσουμε, πώς γίνεται η διάγνωση και, φυσικά, πώς αντιμετωπίζεται!

Τι είναι η ιγμορίτιδα;

Η  ιγμορίτιδα ή αλλιώς παραρρινοκολπίτιδα είναι μία φλεγμονώδης κατάσταση, στην οποία παρατηρείται φλεγμονή των ιγμορείων (παραρρίνιοι κόλποι).

Τα ιγμόρεια αποτελούν αεροφόρες κοιλότητες που βρίσκονται στα οστά του κρανίου, γύρω από τη μύτη. Σε ορισμένες περιπτώσεις, λοιπόν, όταν ο αέρας δεν κυκλοφορεί όπως θα έπρεπε και υπάρχει συσσώρευση βλέννας στα παραρρίνια, το άτομο μπορεί να εμφανίσει τη συγκεκριμένη πάθηση. 

Η ιγμορίτιδα οφείλεται κυρίως σε ιούς και παρουσιάζεται κατά κύριο λόγο μετά από ένα κρυολόγημα.

Συμπτώματα ιγμορίτιδας

Τα συμπτώματα ιγμορίτιδας ποικίλουν από καταρροή με εκκρίσεις και αίσθημα ρινικής απόφραξης, μέχρι πόνο στο πρόσωπο και απώλεια της όσφρησης.

Η πλειοψηφία των συμπτωμάτων δεν αποτελεί σοβαρό λόγο ανησυχίας, με τα περισσότερα από αυτά (π.χ. μπούκωμα μύτης, πόνος) να είναι καλά διαχειρίσιμα με τη λήψη φαρμάκων.

Τα πιο χαρακτηριστικά συμπτώματα είναι τα παρακάτω:

1. Ρινική συμφόρηση (μπούκωμα)
2. Ρινικές εκκρίσεις (πράσινη ή κίτρινη βλέννα)
3. Οπισθορρινική καταρροή (βλέννα από τη μύτη προς το λαιμό)
4. Αίσθημα κόπωσης
5. Πονοκέφαλος και αίσθημα πίεσης στο μέτωπο
6. Πόνος γύρω από τη μύτη και τα μάτια
7. Μειωμένη όσφρηση
8. Πόνος στα αυτιά
9. Βήχας
10. Πυρετός
11. Κακοσμία στόματος
12. Αλλοιωμένη γεύση

Ανάμεσα στις πιθανές επιπλοκές της ιγμορίτιδας – αν και είναι σπάνιες πλέον – ξεχωρίζει η μηνιγγίτιδα, οι εγκεφαλικές φλεγμονές και οι φλεγμονές στους οφθαλμικούς κόγχους και τα γύρω οστά.

Πού οφείλεται;

Η ιγμορίτιδα μπορεί να προκληθεί από διάφορους παράγοντες, ορισμένοι εκ των οποίων είναι μεταδοτικοί, ενώ άλλοι όχι.

Οι πιο κοινοί λόγοι που αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης ιγμορίτιδας είναι οι εξής:

• Ιογενείς λοιμώξεις (π.χ. γρίπη)
• Βακτηριακές λοιμώξεις
• Κάπνισμα
• Αλλεργική ρινίτιδα
• Στραβό διάφραγμα μύτης (σκολίωση ρινικού διαφράγματος)
• Ρινικοί πολύποδες
• Υπερτροφία των ρινικών κογχών
• Κυστική ίνωση
• Φλεγμονές στα δόντια
• Ανοσοκαταστολή ή αδύναμο ανοσοποιητικό
• Υπερβολική χρήση ρινικών σπρέι, αντιβιοτικών ή/και άλλων φαρμάκων
• Τραυματισμός στη μύτη (ή και αλλού στο πρόσωπο)
• Αυξομειώσεις της ατμοσφαιρικής πίεσης (όπως στις πτήσεις)

Συνηθέστερα, εμφανίζεται σε άτομα με ρινικές και εποχικές αλλεργίες, λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού (π.χ. κρυολόγημα), άσθμα ή ανατομικά προβλήματα στη μύτη, ενώ ιδιαίτερα αυξημένο κίνδυνο φαίνεται να παρουσιάζουν οι καπνιστές.

Τύποι ιγμορίτιδας

Η ιγμορίτιδα διακρίνεται σε τέσσερα είδη και μπορεί να χαρακτηριστεί, ανάλογα την περίπτωση, με τον εξής τρόπο:

1. Οξεία ιγμορίτιδα
2. Υποξεία ιγμορίτιδα
3. Χρόνια ιγμορίτιδα
4. Υποτροπιάζουσα ιγμορίτιδα

Οξεία ιγμορίτιδα: Αποτελεί την πιο κοινή μορφή ιγμορίτιδας, προκαλείται κατά κύριο λόγο από ιούς και σπανιότερα από βακτήρια (οξεία βακτηριακή ιγμορίτιδα), ενώ τα συμπτώματα – κυρίως «μπούκωμα» και αίσθημα πίεσης στο πρόσωπο – διαρκούν για λιγότερο από 2 εβδομάδες.

Υποξεία ιγμορίτιδα: Τα παραπάνω συμπτώματα δεν υποχωρούν πλήρως και διαρκούν από 2 εβδομάδες έως και 3 μήνες.

Χρόνια ιγμορίτιδα: Σε αυτήν την περίπτωση τα συμπτώματα είναι αρκετά έντονα και διαρκούν για περισσότερο από 12 εβδομάδες (> 3 μήνες). Αυτό το είδος ιγμορίτιδας είναι πιθανότερο να εμφανίσουν τα άτομα με αλλεργική ρινίτιδα και μη φυσιολογική ροή του αέρα μέσω της μύτης.

Υποτροπιάζουσα (οξεία) ιγμορίτιδα: Στην περίπτωση αυτή το άτομο νοσεί τουλάχιστον 4-5 φορές ετησίως, με τα συμπτώματα να διαρκούν για λιγότερο από δύο εβδομάδες.

Διάγνωση

Όταν κάποιος αντιμετωπίζει συμπτώματα που είναι χαρακτηριστικά της ιγμορίτιδας, θα πρέπει να επισκεφτεί έναν ΩΡΛ ώστε να πραγματοποιηθεί η απαραίτητη διάγνωση σχετικά με την κατάσταση υγείας του.

Αφότου ληφθεί πλήρες ιατρικό ιστορικό και αναφερθεί από τον ασθενή η συμπτωματολογία, πραγματοποιείται κλινική εξέταση και ενδοσκοπικός έλεγχος της μύτης για πιο ακριβή εικόνα.

Σε κάποιες περιπτώσεις και μόνο εφόσον είναι απαραίτητο, μπορεί να χρειαστούν επιπλέον εξετάσεις όπως ακτινογραφία, αξονική τομογραφία ή/και αιματολογικός έλεγχος.

Θεραπεία & σωστή αντιμετώπιση

Η θεραπεία της ιγμορίτιδας θα πρέπει να καθορίζεται πάντα από τον θεράποντα γιατρό, ενώ εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, όπως η αιτία που την προκάλεσε, η σοβαρότητα/ένταση και διάρκεια των συμπτωμάτων, καθώς και το ιατρικό ιστορικό του ασθενούς.

Οι βασικότεροι τρόποι αντιμετώπισης περιλαμβάνουν ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα:

1. Ρινικές πλύσεις με αλατόνερο (θαλασσινό νερό) ή φυσιολογικό ορό
2. Ρινικά σπρέι / αποσυμφορητικά μύτης (να μην χρησιμοποιούνται για μεγάλο διάστημα)
3. Παυσίπονα (αναλγητική αγωγή)
4. Αντιισταμινικά (υποαλλεργική αγωγή)
5. Αντιβίωση – εφόσον είναι απαραίτητο
6. Επαρκής πρόσληψη υγρών
7. Επαρκής ξεκούραση
8. Κομπρέσες
9. Εισπνοή υδρατμών
10. Ενδοσκοπική χειρουργική για καθαρισμό των ιγμορείων (Functional Endoscopic Sinus Surgery)
11. Πλαστική χειρουργική του ρινικού διαφράγματος

Είναι πολύ σημαντικό να μη λαμβάνουμε φαρμακευτικές αγωγές χωρίς τη σύμφωνη γνώμη του γιατρού, καθώς και να μην υπερβαίνουμε το χρονικό διάστημα λήψης ή/και η ημερήσια δόση.

Είναι κολλητική;

Η ιγμορίτιδα αυτή καθαυτή δεν είναι κολλητική. Η αιτία όμως που την προκαλεί μπορεί να είναι μεταδοτική (π.χ. ιός γρίπης). Σε αυτή την περίπτωση απαιτείται φυσικά μεγάλη προσοχή.

Από την άλλη πλευρά, στα άτομα που είναι επιρρεπή στην ιγμορίτιδα λόγω αλλεργιών ή κάποιου ανατομικού προβλήματος στην περιοχή της μύτης, δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας όσον αφορά τη μετάδοσή της.

Πρόληψη

Είναι σημαντικό να ακολουθούμε ορισμένους βασικούς κανόνες υγιεινής και προστασίας του οργανισμού, όχι μόνο από την εμφάνιση ιγμορίτιδας, αλλά και άλλων παθήσεων.

Οι επαγγελματίες υγείας συστήνουν τα εξής για την πρόληψη της ιγμορίτιδας:

• Τακτικό πλύσιμο των χεριών με νερό και σαπούνι
• Αποφυγή έκθεσης σε ιούς και βακτήρια
• Αποφυγή έκθεσης σε σκόνη, γύρη και καπνό
• Αποφυγή καπνίσματος (ενεργητικό & παθητικό κάπνισμα)
• Εμβολιασμός κατά του ιού της γρίπης (αντιγριπικό εμβόλιο)
• Χρήση μάσκας σε κλειστούς χώρους με συνωστισμό (π.χ. λεωφορεία) 
• Αντιμετώπιση των εκάστοτε αλλεργιών
• Έλεγχος για ανατομικά προβλήματα στη μύτη και διόρθωση (εφόσον υπάρχουν)
• Επαρκής ξεκούραση και ποιοτικός ύπνος
• Σωστή διατροφή και τακτική άσκηση

Ουσιαστικά, τα προληπτικά μέτρα που λαμβάνουμε αφορούν τους επιμέρους παράγοντες κινδύνου που αυξάνουν σημαντικά την πιθανότητα εμφάνισης ιγμορίτιδας (π.χ. κρυολόγημα και κάπνισμα). Όπως είναι φυσικό, θα πρέπει να αποφεύγουμε την κοντινή επαφή με άτομα που υποφέρουν από κάποια λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού.

Πότε να δω το γιατρό

Συστήνεται να επικοινωνήσουμε με το γιατρό μας εάν:

1. Δεν υπάρχει βελτίωση στη συμπτωματολογία με το πέρας 2 εβδομάδων
2. Τα συμπτώματα (πόνος, συμφόρηση) επιδεινώνονται ακόμη και με τη λήψη φαρμάκων
3. Παρατηρείτε πρήξιμο γύρω από τη μύτη ή/και τα μάτια
4. Εμφανίσετε πυρετό (άνω των 39℃)
5. Έχετε μειωμένη οσφρητική ικανότητα

Συμπερασματικά, η ιγμορίτιδα είναι μία κατάσταση που μπορεί να προκληθεί από διάφορους παράγοντες και συνήθως δεν χρήζει ανησυχίας. Το παν είναι να εστιάζουμε στην πρόληψη, την έγκαιρη διάγνωση και την άμεση αντιμετώπιση για αποφυγή τυχόν επιπλοκών!