Υπερκόπωση: συμπτώματα, αντιμετώπιση και διατροφή!

Υπερκόπωση: Τι είναι;

Όλο και περισσότεροι άνθρωποι αναφέρουν ότι αντιμετωπίζουν μια συνεχόμενη εξάντληση στη καθημερινότητα τους καθώς οι ρυθμοί που ακολουθούν είναι πολύ έντονοι. Το σύμπτωμα της εξάντλησης του οργανισμού μπορεί να οφείλεται σε διάφορους παράγοντες, όπως είναι κάποια ιογενής λοίμωξη ή η έντονη αθλητική δραστηριότητα.

Όταν το άτομο αναφέρει ότι πάσχει από συνεχή έλλειψη ενέργειας και συνεχή κόπωση, τότε αυτό ίσως να οφείλεται σε υπερκόπωση και χρειάζεται να απευθυνθεί σε ειδικό, προκειμένου να διαγνωστεί η αιτιολογία και να ακολουθήσει ο σωστός τρόπος αντιμετώπισης. 

Γενικά, το άτομο έχει ανεξήγητη, επίμονη και υποτροπιάζουσα εξάντληση. Διαφέρει από το αίσθημα της νύστας ή της υπνηλίας, ωστόσο μπορεί να πάσχει και από αυτά τα συμπτώματα, τα οποία προκαλούνται από την υπερκόπωση και ενώ έχει κοιμηθεί 8 ώρες. (1)

Υπερκόπωση: συμπτώματα

Τα σημάδια υπερκόπωσης είναι παρόμοια με αυτά της γρίπης ή της αϋπνίας. Πιο συχνά αναφέρονται (1):

• Συνεχής εξάντληση
• Αδυναμία ολοκλήρωσης των καθημερινών δραστηριοτήτων
• Άρνηση κατά το πρωινό ξύπνημα
• Αδιαθεσία
• Υπνηλία
• Ανυπομονησία και νευρικότητα
• Μυϊκή αδυναμία και πόνος
• Δυσκολία συγκέντρωσης
• Κατάθλιψη
• Έλλειψη ενδιαφέροντος για δραστηριότητες που κάποτε το άτομο απολάμβανε
• Κουρασμένα μάτια 

Άλλα σημάδια υπερκόπωσης μπορεί να είναι (3):

• Ζάλη 
• Ναυτία και έμετος
• Τάσεις λιποθυμίας
• Πονοκέφαλοι
• Υπερβολικός ιδρώτας
• Αστάθεια
• Καρδιακή αρρυθμία 

Πoύ οφείλεται;

Οι αιτίες της υπερκόπωσης, μπορεί να προέρχονται από διάφορους παράγοντες, είτε ιατρικής φύσεως είτε μη ιατρικής, όπως:

• Τρόπος ζωής (κακή διατροφή, το υπερβολικό αλκοόλ, η χρήση ναρκωτικών, ο καθιστικός τρόπος ζωής)
• Παθολογικοί παράγοντες (αναιμία, διαβήτης και διάφορες φαρμακευτικές αγωγές)
• Ψυχολογικοί παράγοντες (κατάθλιψη, υπερβολικό στρες) (2)

Υπερκόπωση: αντιμετώπιση

Εάν τα αίτια της κόπωσης δεν είναι ιατρικής φύσεως όπου στη συγκεκριμένη περίπτωση ο γιατρός είναι αυτός ο οποίος θα δώσει τις οδηγίες, τότε υπάρχουν τρόποι για να μειωθούν τα συμπτώματα που προκαλούνται από την υπερκόπωση (1):

• Βελτιώστε τις συνήθειες του ύπνου: στόχος είναι επτά έως εννέα ώρες ύπνου κάθε βράδυ. Αποφύγετε την καφεΐνη, μην κοιτάτε οθόνες (π.χ. τηλεόραση, κινητό) ή ασκείστε αμέσως πριν τον ύπνο. Προσπαθήστε να πηγαίνετε για ύπνο και να ξυπνάτε την ίδια ώρα κάθε μέρα.
• Αποφύγετε τις τοξίνες: πίνετε αλκοόλ με μέτρο, αν όχι καθόλου.
• Ακολουθήστε μια υγιεινή διατροφή: μια ισορροπημένη διατροφή και άφθονο νερό θα κρατήσουν το σώμα σας υγιές και ενυδατωμένο.
• Διαχειριστείτε το άγχος: Η γιόγκα, η επίγνωση, ο διαλογισμός και η τακτική άσκηση μπορούν να σας βοηθήσουν να ανακουφιστείτε από το άγχος και να αποκτήσετε περισσότερη ενέργεια.
• Ασκηθείτε συχνά: Η τακτική άσκηση είναι ζωτικής σημασίας για έναν υγιεινό τρόπο ζωής. Αν και μπορεί να φαίνεται αντιφατικό, η έντονη άσκηση μπορεί να σας βοηθήσει να νιώσετε πιο ενεργητικοί μόλις τη συνηθίσετε. Προσοχή, διότι η υπερβολική άσκηση μπορεί να προκαλέσει επιπλέον κόπωση, επομένως μιλήστε με τον γυμναστή σας για το τι είναι καλύτερο για εσάς.
• Διατηρήστε ένα υγιές βάρος: Μιλήστε με κάποιον διατροφολόγο σχετικά με το ιδανικό σας βάρος και προσπαθήστε να παραμείνετε εντός αυτού του εύρους.
• Σε περίπτωση που τα αίτια είναι  ιατρικής φύσεως, επισκεφτείτε τον γιατρό σας. Κλείστε ένα ραντεβού για να αποκλείσετε λοιμώξεις, ασθένειες, ανεπάρκειες βιταμινών και άλλες καταστάσεις υγείας. Επιπλέον, συζητήστε σχετικά με τυχόν αγωγή που λαμβάνετε προκειμένου να βεβαιωθείτε ότι δεν προκαλούν τα συμπτώματά σας.

Διατροφή για υπερκόπωση

Η φράση «είσαι ό,τι τρως» φαίνεται να έχει νόημα στην κατάσταση της κόπωσης. Τρώγοντας καλά ισορροπημένα γεύματα και σνακ που περιέχουν αρκετές θερμίδες και θρεπτικά συστατικά, δίνετε στον εαυτό σας αρκετή ενέργεια για να αντιμετωπίσετε την υπερβολική κούραση.

Το να τρώτε απλά για να αποτρέψετε την πείνα κατά τη διάρκεια της ημέρας δεν είναι αρκετό. Τα ζαχαρούχα και επεξεργασμένα τρόφιμα είναι αντιπαραγωγικά και μας κλέβουν τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά που απαιτούνται για την παραγωγή ενέργειας. Πάρα πολλοί επεξεργασμένοι υδατάνθρακες, όπως το λευκό ψωμί, αναγκάζουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα μας να ανεβαίνουν και να πέφτουν, με αποτέλεσμα να είμαστε εξουθενωμένοι. 

Βεβαιωθείτε ότι η διατροφή σας αποτελείται από πολλά τρόφιμα πλούσια σε θρεπτικά συστατικά, όπως δημητριακά ολικής αλέσεως, φρέσκα φρούτα και λαχανικά. Το σώμα σας μπορεί να λειτουργήσει μέσα σε ένα εύρος θερμίδων ανάλογα με το βάρος, το ύψος, την ηλικία και άλλους παράγοντες. 

Ωστόσο, σε γενικές γραμμές, οι γυναίκες πρέπει να καταναλώνουν περίπου 2.000 θερμίδες την ημέρα και οι άνδρες 2.500 θερμίδες την ημέρα. Η κατανάλωση λιγότερων από 1.200 θερμίδες την ημέρα μπορεί να προκαλέσει επιβράδυνση του μεταβολισμού σας.

Αντίθετα,η μεγάλη πρόσληψη φαγητού, μπορεί επίσης να προκαλέσει συμπτώματα κόπωσης. Το κλειδί για την υγιεινή διατροφή είναι επομένως να επιλέγετε ορισμένα τρόφιμα που περιέχουν επαρκή θρεπτικά συστατικά και να φροντίζετε να τρώτε γεύματα και σνακ σε κατάλληλες μερίδες.(4)

Βιταμίνες για την υπερκόπωση

Εάν η εξάντληση αρχίζει να σας κυριεύει παρότι έχετε προχωρήσει σε μια σειρά αλλαγών στην καθημερινότητά σας, μπορείτε να επιλέξετε κάποιο συμπλήρωμα διατροφής για μια πρόσθετη ώθηση ενέργειας. Ενδεικτικά, μπορείτε να επιλέξετε (5):

• Ashwagandha
• Απαραίτητα λιπαρά οξέα (π.χ. ωμέγα-3)
• Σίδηρο
• Βιταμίνη Β12 
• Κρεατίνη
• Παντζάρια σε σκόνη (beetroot)
• Τυροσίνη
• DHEA
• Φολικό οξύ
• Βιταμίνη C
• Βιταμίνη D
• Rhodiola Rosea
• Συνένζυμο Q10 
• Κιτρουλίνη
• L-Καρνιτίνη
• L-Θεανίνη

Yπερκόπωση: εξετάσεις

Για να διαγνωστεί ο παράγοντας που προκαλεί την κόπωση, ο θεράπων ιατρός θα κάνει ερωτήσεις σχετικά με τον τρόπο ζωής και τα φάρμακά που ίσως λαμβάνει ο ασθενής, ενώ παράλληλα θα πραγματοποιήσει μια φυσική εξέταση. Επιπλέον μπορεί να ζητηθούν κάποιες εργαστηριακές εξετάσεις για τον έλεγχο του αίματος και των ούρων. Πιο συγκεκριμένα, μπορεί να ζητηθούν (6):

• Έλεγχος κορτιζόλης
• Ρυθμός καθίζησης ερυθρών αιμοσφαιρίων 
• Έλεγχος της νεφρικής λειτουργίας
• Ισορροπία ηλεκτρολυτών
• Έλεγχος της θυρεοειδικής λειτουργίας

Εάν υπάρχει πιθανότητα εγκυμοσύνης, ο γιατρός σας πιθανότατα θα σας συστήσει να κάνετε ένα τεστ εγκυμοσύνης ή μέτρηση β-χοριακής.(1)

Καταλαβαίνουμε λοιπόν πως η υπερκόπωση είναι ένα θέμα υγείας που χρήζει άμεσης προσοχής, ώστε να αντιμετωπιστεί και ο οργανισμός να επανέλθει γρήγορα.

Στο Vita4you.gr θα βρείτε συμπληρώματα για ενέργεια, καθώς και για το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης.

1. Fatigue
2. Fatigue: Causes, Diagnosis, Treatment & More
3. POTS: A Little Known Cause of Extreme Fatigue | Johns Hopkins Medicine
4. Extreme Fatigue: Why Do I Feel Tired All the Time? | K Health
5. The 11 Best Vitamins and Supplements to Boost Energy
6. Fatigue Blood and Urine Test Panel