Θηλασμός και ανοσοποιητικό βρέφους

Ο θηλασμός είναι γνωστό ότι αποτελεί την καλύτερη επιλογή σίτισης για ένα μωρό. Αν και κάθε μητέρα έχει το δικαίωμα να επιλέξει αν θα θηλάσει ή όχι, είναι σίγουρα καλό να έχει όλες τις πληροφορίες γύρω από το θέμα και να καταλάβει πού έγκειται η διαφορά μεταξύ μητρικού γάλακτος και βρεφικής φόρμουλας.

Η τέλεια τροφή

Το γάλα της μητέρας είναι η τέλεια τροφή για το δικό της βρέφος. Είναι απίστευτο το πως ο μητρικός οργανισμός αναγνωρίζει τις ιδιαίτερες ανάγκες του κάθε βρέφους και προσαρμόζει το γάλα, ώστε να καλυφθούν αυτές! Ακόμα κι αν πρόκειται για πρόωρα ή ελλιποβαρή βρέφη, τα θρεπτικά συστατικά είναι μοναδικά συγκεντρωμένα στις σωστές αναλογίες, προκειμένου να ανταποκριθούν στις εκάστοτε ανάγκες. 

Ανοσοποιητικό σύστημα βρέφους

Με ποιον τρόπο όμως το μητρικό γάλα επιδρά στο ανοσοποιητικό σύστημα του βρέφους; 

Αντισώματα

Το μητρικό γάλα και ειδικά το πρωτόγαλα (το γάλα των πρώτων ημερών) περιέχει αντισώματα, γνωστά ως ανοσοσφαιρίνες, χάρη στα οποία μια μητέρα μπορεί να ενισχύσει με τον πιο φυσικό τρόπο το ανοσοποιητικό του μωρού της. Πρόκειται για τις ανοσοσφαιρίνες IgA, IgM, IgG. 

Πιο συγκεκριμένα, μέσω του θηλασμού, περνούν αντισώματα της μητέρας στο βρέφος, τόσο από ασθένειες που αυτή πέρασε στο παρελθόν, όσο και από αυτές που θα μολυνθεί καθόσο θα θηλάζει.(1) Οι ανοσοσφαιρίνες IgA δημιουργούν ένα προστατευτικό  στρώμα  στις εσωτερικές επιφάνειες στο στόμα, τη μύτη, το στομάχι, τα πνευμόνια και το έντερο, εμποδίζοντας την είσοδο παθογόνων. (2)

Εκτός από μακροθρεπτικά (πρωτεΐνες, υδατάνθρακες, λιπαρά) και μικροθρεπτικά συστατικά (βιταμίνες, μέταλλα), το μητρικό γάλα περιέχει ακόμα και λευκά αιμοσφαίρια, λακτοφερίνη και ιντερλευκίνες, που ενισχύουν την άμυνα του οργανισμού έναντι των λοιμώξεων και την απόκρισή του στις φλεγμονές! (1) Επιπλέον, περιέχει ορμόνες και ένζυμα, που συμβάλλουν και αυτά με τη σειρά τους στην υγεία του βρέφους.

Προβιοτικά

Πολύ σημαντικοί είναι επίσης οι προβιοτικοί παράγοντες που περιέχει το μητρικό γάλα, οι οποίοι συμβάλλουν να χτιστεί το ανθρώπινο μικροβίωμα, δηλαδή τα ωφέλιμα βακτήρια στο σώμα του μωρού. Ένα υγιές μικροβίωμα παίζει καθοριστικό ρόλο μακροχρόνια, μιας και μειώνει αισθητά τον κίνδυνο για αλλεργίες, άσθμα, παχυσαρκία και χρόνιες παθήσεις. (1)

Κάποια από τα πολλά οφέλη του θηλασμού είναι:

1. 1. Προστασία από λοιμώξεις: μέση ωτίτιδα, λοιμώξεις αναπνευστικού, κοινό κρυολόγημα, γρίπη, γαστρεντερικές λοιμώξεις (π.χ. διάρροια) κ.ά.
   2. Ενίσχυση γαστρεντερικού: Οι ανοσολογικοί και προβιοτικοί παράγοντες που περιέχει ενισχύουν την υγεία του γαστρεντερικού, και μειώνουν την εμφάνιση φλεγμονωδών νόσων του εντέρου.
   3. Μείωση εμφάνισης λευχαιμίας και λεμφωμάτων, συγκριτικά με βρέφη που λάμβαναν φόρμουλα. Αυτό μπορεί να οφείλεται εν μέρει στο γεγονός ότι αυτά τα νοσήματα επηρεάζονται από διαταραχές στο ανοσοποιητικό σύστημα.(1)
   4. Μειωμένος κίνδυνος για διαβήτη: Ο κίνδυνος ανάπτυξης διαβήτη τύπου 2 μειώνεται κατά 35% σύμφωνα με συγκεντρωτικά δεδομένα από  11 μελέτες.(3) Μάλιστα, υπάρχουν έρευνες που υποστηρίζουν πως ο μητρικός θηλασμός για πάνω από 3 μήνες, μειώνει  ακόμα και τον κίνδυνο για διαβήτη τύπου 1! (4)
   5. Μειωμένος κίνδυνος για παχυσαρκία: Κατά το θηλασμό, το βρέφος ρυθμίζει την ποσότητα του γάλακτος που χρειάζεται σε αντίθεση με τη σίτιση με μπουκάλι, όπου δέχεται παθητικά συνεχή ροή γάλακτος. Είναι γεγονός πως μωρά που τρέφονται με μπιμπερό καταναλώνουν μεγαλύτερες ποσότητες γάλακτος και παίρνουν περισσότερο βάρος, με μεγαλύτερη εναπόθεση λίπους, συγκριτικά με όσα θηλάζουν. Έτσι, πολλές φορές οδηγούνται σε παιδική παχυσαρκία ή ακόμα και παχυσαρκία στην ενήλικη ζωή. (4)
   6. Μεγαλύτερη πιθανότητα επιβίωσης σε πρόωρα νεογνά. Ο θηλασμός στα πρόωρα βρέφη, τα προστατεύει από λοιμώξεις του γαστρεντερικού (από τις οποίες κινδυνεύουν περισσότερο), ενώ το γάλα είναι πιο εύπεπτο. Πολύ σημαντικό επίσης σε αυτή την περίπτωση η επαφή skin-to skin (δέρμα με δέρμα), όπου η μητέρα κρατά το βρέφος πάνω στο σώμα της όσο περισσότερο μπορεί.(5)

Ακόμη, τα βρέφη που θηλάζουν αναπτύσσουν μεγαλύτερο θύμο αδένα συγκριτικά με όσα παίρνουν βρεφική φόρμουλα. Ο θύμος αδένας είναι ένα εξειδικευμένο όργανο, όπου ωριμάζουν τα Τ-λεμφοκύτταρα, τα οποία προστατεύουν έναντι λοιμώξεων.(2)

Νέα Δεδομένα

Μολονότι, τα παραπάνω στοιχεία είναι γνωστά εδώ και χρόνια, μέχρι τώρα οι μηχανισμοί που ευθύνονταν για αυτά, δεν ήταν πλήρως κατανοητοί. Τώρα όμως, μια νέα μελέτη από το Πανεπιστήμιο του Birmingham και το ίδρυμα Birmingham Women’s and Children’s NHS Foundation Trust, έρχεται να ρίξει φως στο ζήτημα.

Μελετητές ανακάλυψαν για πρώτη φορά ότι ένας συγκεκριμένος τύπος λεμφοκυττάρων, τα Τ ρυθμιστικά λεμφοκύτταρα (TREGS), εξαπλώνονται τις τρεις πρώτες εβδομάδες ζωής στα θηλάζοντα βρέφη και είναι σχεδόν τα διπλάσια απ’ ότι στα βρέφη που παίρνουν φόρμουλα. Τα ίδια κύτταρα ελέγχουν επίσης την ανοσολογική απόκριση έναντι των μη-κληρονομικών μητρικών αντιγόνων που μεταφέρονται με το μητρικό γάλα και συμβάλλουν στη μείωση της φλεγμονής. (6)

Επιπρόσθετα, η έρευνα έδειξε πως συγκεκριμένα βακτήρια (Veillonella και Gemella), τα οποία υποστηρίζουν τη λειτουργία των Τ ρυθμιστικών λεμφοκυττάρων, είναι σε μεγαλύτερη αφθονία στο έντερο των θηλάζοντων βρεφών. 

Ο ερευνητής Gergely Toldi δηλώνει: «Πριν από την έρευνά μας, η εξαιρετική σημασία και η πρώιμη εμπλοκή αυτού του συγκεκριμένου κυτταρικού τύπου σε θηλάζοντα βρέφη ήταν άγνωστη. Είμαστε πολύ ευγνώμονες για τις μαμάδες και τα μωρά που συνέβαλαν σε αυτό το ιδιαίτερο έργο».

Η μελέτη βασίστηκε σε ένα μοναδικό τριετές ερευνητικό πρόγραμμα που αναλύει δεδομένα από 38 υγιείς μητέρες και τα υγιή μωρά τους. Μικρές ποσότητες αίματος και δειγμάτων κοπράνων συλλέχθηκαν κατά τη γέννηση στο νοσοκομείο Birmingham Women’s Hospital και ξανά αργότερα κατά τις επισκέψεις στο σπίτι, όταν τα μωρά ήταν τριών εβδομάδων. Δεκαέξι από τα 38 μωρά (42%) θηλάζονταν αποκλειστικά κατά τη διάρκεια της μελέτης, ενώ εννέα μωρά έλαβαν μικτή σίτιση και 13 μωρά τρέφονταν αποκλειστικά με φόρμουλα γάλακτος.

«Τα αποτελέσματα της έρευνας δημοσιεύθηκαν στο ιατρικό περιοδικό Allergy, και τονίζουν τη σημασία του μητρικού θηλασμού», δηλώνουν οι ερευνητές. (6)

Συμπληρώματα για μαμά και παιδί

Συχνά, οι νέες μητέρες αναρωτιούνται αν υπάρχει κάτι που μπορούν να δώσουν στα βρέφη τους ή να πάρουν οι ίδιες ώστε να ενισχύσουν το ανοσοποιητικό τους. 

Βιταμίνη D3

Είναι σύνηθες τα τελευταία χρόνια, οι παιδίατροι να συστήνουν τη λήψη Βιταμίνης D3 σε μορφή σταγόνων στα βρέφη από τη γέννηση, καθώς είναι πιθανό να μην καλύπτονται οι απαιτήσεις μέσω θηλασμού ή φόρμουλας, ενώ η έκθεση του βρέφους σε έντονο ήλιο συχνά αποφεύγεται εξαιτίας του κινδύνου ηλίασης. Η έλλειψη βιταμίνης D3 σε αυτή την ηλικία συχνά συνδέεται με ραχίτιδα, γι’αυτό συμβουλευτείτε τον παιδίατρό σας σχετικά με τη συμπληρωματική λήψη της. (7)

Προβιοτικά

Ένα ακόμη συμπλήρωμα (πάντα με τη σύμφωνη γνώμη του παιδιάτρου σας) είναι τα προβιοτικά, τα οποία επίσης κυκλοφορούν σε μορφή σταγόνων, σε διαμορφωμένα σκευάσματα για βρέφη. Εκτός από την ενίσχυση του ανοσοποιητικού, είναι αισθητή η μείωση των κολικών και η παλινδρόμηση (αναγούλες) που συχνά ταλαιπωρούν τα βρέφη. (8) Παρόλα αυτά, θα πρέπει να παρατηρήσετε αν εμφανιστούν τυχόν παρενέργειες (πχ αέρια, διάρροια, φούσκωμα κτλ), και να ενημερώσετε τον γιατρό σας. 

Συμπληρώματα θηλασμού

Οι μητέρες από την μεριά τους είναι καλό να ενισχύσουν τον οργανισμό τους με κάποιο εξειδικευμένο συμπλήρωμα που θα καλύπτει τις πολύ αυξημένες απαιτήσεις σε θρεπτικά συστατικά που παρατηρούνται στη διάρκεια του θηλασμού.

Εκτός από πολυβιταμίνες, πλέον πολλά συμπληρώματα περιέχουν και τα πολύτιμα DHA λιπαρά οξέα, για τη σωστή ανάπτυξη του βρεφικού εγκεφάλου!

Ανακαλύψτε εξειδικευμένα συμπληρώματα για θηλασμό στο Vita4you.gr

Παραπομπές

1. Breastfeeding Benefits Your Baby’s Immune System
2.  Breastfeeding and immunity
3.  Breast milk antibodies and their magic benefits
4.  Μη θηλασμός και παχυσαρκία
5.  Breastfeeding your premature baby
6. New insight into why breastfed babies have improved immune systems
7. Does my baby need a vitamin D supplement?
8. Baby Probiotics: Are They Safe?