Σπαθόλαδο (βαλσαμέλαιο): Ιδιότητες, χρήσεις & παρενέργειες

Τι είναι το σπαθόλαδο;

Το σπαθόλαδο, γνωστό σε πολλούς και ως βαλσαμόλαδο, είναι ένα έλαιο που προέρχεται από την ανάμειξη του σπαθόχορτου με βρώσιμο έλαιο – συνήθως ελαιόλαδο- όταν αυτό αφεθεί να ζυμωθεί μέσα σε βάζο στον ήλιο, για 40 ημέρες.

Το σπαθόχορτο (υπερικό) είναι γνωστό και ως το βότανο του Ιωάννη του Προδρόμου, καθώς το χαρακτηριστικό κόκκινο χρώμα του ελαίου του παρομοιάζεται με το αίμα του Βαπτιστή. Γι’ αυτό άλλωστε στο εξωτερικό, το σπαθόλαδο είναι γνωστό και ως St John’s Wort oil.

Χρήσεις & ιδιότητες

Το σπαθόλαδο χρησιμοποιείται κυρίως για εξωτερική εφαρμογή και είναι αρκετά διαδεδομένο για τις θεραπευτικές του ιδιότητες εδώ και αιώνες! Αυτές οφείλονται στα δραστικά συστατικά που περιέχονται στα άνθη και τα φύλλα του, όπως η υπερικίνη και η υπερφορίνη.

Χρησιμοποιείται κυρίως για:

1. Έχει επουλωτική δράση

Παραδοσιακά, το σπαθόλαδο χρησιμοποιείται ως άριστο επουλωτικό, αναπλαστικό και μαλακτικό σε δερματικά προβλήματα, όπως:

• Πληγές
• Κοψίματα
• Εγκαύματα
• Σύγκαμα μωρού
• Κατακλίσεις
• Αιμορροΐδες
• Ραγάδες πρωκτού
• Φουσκάλες
• Δερματικοί ερεθισμοί
• Έλκη
• Μελανιές
• Ηλιακά εγκαύματα
• Τσιμπήματα εντόμων

2. Δράση κατά μικροβίων και ιών

Χάρη στην αντιμικροβιακή, αντιική και στυπτική του δράση, το σπαθόλαδο ενισχύει τη φήμη του για μια από τις πιο αποτελεσματικές φυσικές λύσεις σε πληγές, τραύματα, ενώ προσφέρει ανακούφιση και σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, όπως ο έρπης ζωστήρας και τα έλκη.

Μάλιστα, έρευνες έχουν δείξει την αποτελεσματικότητά του ακόμα και σε βακτήρια της στοματικής κοιλότητας, καθιστώντας το μια καλή επιλογή ως φυσικό αντιμικροβιακό παράγοντα σε προϊόντα στοματικής υγιεινής.

3. Ανακούφιση πόνων

Το σπαθόλαδο είναι αρκετά διαδεδομένο, ειδικά στις μεγάλες ηλικίες, για ανακούφιση από διάφορους πόνους στις αρθρώσεις, τους μύες, αλλά και τα νεύρα. Αυτό οφείλεται στην ιδιότητά του να μειώνει τις φλεγμονές, αλλά και να δρα αντιοξειδωτικά. Μπορεί έτσι να βοηθήσει σε περιπτώσεις όπως:

• Τενοντίτιδα
• Αρθρίτιδα
• Ουρική αρθρίτιδα
• Μυαλγίες
• Ισχιαλγίες
• Κράμπες
• Ρευματισμοί

Το μασάζ με σπαθόλαδο ή μείγμα ελαίων που το περιέχει βοηθά στο κυκλοφορικό και την ευλυγισία στις αρθρώσεις και στα άκρα.

4. Αντιγήρανση

Από πολύ παλιά ακόμα, το σπαθόλαδο χρησιμοποιούνταν από τις γυναίκες και στο πρόσωπο για τις ρυτίδες και τις λεπτές γραμμές. Στις μέρες μας υπάρχουν αρκετές κρέμες προσώπου (π.χ. Sostar Focus Αναπλαστική κρέμα με σπαθόλαδο) που το περιέχουν ως συστατικό και ενδείκνυνται για:

• ευαίσθητα δέρματα με κοκκινίλες
• σημάδια ακμής
• ουλές 
• ξηρό και αφυδατωμένο δέρμα 

5. Ανακούφιση στο έκζεμα & την ψωρίαση

Πολλοί υποστηρίζουν πως το σπαθόλαδο ανακουφίζει ιδιαίτερα στις περιπτώσεις του εκζέματος και της ψωρίασης. Παρόλο που ο μηχανισμός δράσης δεν είναι ακόμα γνωστός, αυτό φαίνεται να συνδέεται με τις αντιφλεγμονώδεις ιδιότητές του.

Πώς πίνεται;

Προκειμένου να γίνει κατανάλωση του σπαθόλαδου, το προϊόν θα πρέπει να είναι υψηλής καθαρότητας και να αναγράφει πως είναι βρώσιμο, δηλαδή κατάλληλο για κατανάλωση. 

Η δοσολογία συνήθως είναι 1 κουταλάκι του γλυκού και προτείνεται λήψη με άδειο στομάχι είτε νωρίς το πρωί, είτε το βράδυ προ ύπνου. Ακόμη, είναι σημαντικό να ακολουθήσετε τις οδηγίες του εκάστοτε προϊόντος, καθώς και να ξεκινήσετε με μικρή ποσότητα, προκειμένου να αποφύγετε τυχόν παρενέργειες.

Το σπαθόλαδο, όταν καταναλώνεται, έχει φανεί πως έχει γαστροπροστατευτικές ιδιότητες, γι’ αυτό και παραδοσιακά χρησιμοποιείται για:

• Έλκος στομάχου
• Προβλήματα πέψης
• Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση
• Πόνους στο στομάχι ή στο έντερο
• Καούρες
• Κολίτιδα

Σημαντική σημείωση: Πρόσφατα η ελληνική νομοθεσία όρισε το σπαθόλαδο κατάλληλο μόνο για εξωτερική επάλειψη και όχι για λήψη εσωτερικά, δεδομένου ότι δεν υπάρχουν αρκετά επιστημονικά στοιχεία του που να υποστηρίζουν την ασφάλεια του βοτάνου, όταν αυτό λαμβάνεται σε μορφή ελαίου. Για το λόγο αυτό επικοινωνήστε με το γιατρό σας πριν την κατανάλωσή του.

Παρενέργειες

Το σπαθόλαδο όταν εφαρμόζεται εξωτερικά είναι πιθανό να προκαλέσει φωτοευαισθησία, λόγω της υπερικίνης που περιέχει. Για το λόγο αυτό συστήνεται να εφαρμόζεται βραδινές ώρες.

Σχετικά με τη λήψη από του στόματος, χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή όταν παράλληλα βρισκόμαστε σε φαρμακευτική αγωγή, και αυστηρή αποφυγή όταν λαμβάνουμε αντικαταθλιπτικά, αντιπηκτικά, αντιρετροϊκά ή αντισυλληπτικά χάπια.

Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να μη γίνει καλά ανεκτό, ειδικά αν κάποιος το καταναλώνει τακτικά, με πιθανότητα εμφάνισης διάρροιας ή εμέτου.

Συμπέρασμα

Οι χρήσεις του σπαθόλαδου είναι πραγματικά τόσες πολλές που αξίζει κανείς να το έχει στο σπίτι του. Δεν είναι τυχαίο που όποιος το δοκιμάζει το θεωρεί σωτήριο και ένα πραγματικό δώρο της φύσης. Γι΄αυτό άλλωστε και είναι τόσο διαδεδομένο από γενιά σε γενιά!