Κρεατινίνη: τι είναι, τιμές & συμπτώματα όταν αυτή είναι υψηλή

Σκεφτήκατε ποτέ πώς ο οργανισμός μας μετράει την εσωτερική του υγεία; Ένας από τους βασικούς δείκτες είναι η κρεατινίνη, μια χημική ουσία που αποτελεί “παράγοντα κλειδί” στην αξιολόγηση της λειτουργίας των νεφρών μας. 

Αυτή η φαινομενικά ασήμαντη ουσία διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της ισορροπίας του οργανισμού μας. Τι συμβαίνει, όμως, όταν οι τιμές της αποκλίνουν από το κανονικό;

Τι είναι η Κρεατινίνη;

Η κρεατινίνη παράγεται από την κρεατίνη, μια σημαντική ουσία, η οποία στοχεύει στην παραγωγή ενέργειας στους μύες. Πιο συγκεκριμένα, η φυσική αποδόμηση της κρεατίνης οδηγεί στη δημιουργία κρεατινίνης, η οποία στη συνέχεια φιλτράρεται από τα νεφρά και απεκκρίνεται μέσω των ούρων.

Φυσιολογικές Τιμές

Οι φυσιολογικές τιμές της κρεατινίνης διαφέρουν ανάλογα με το φύλο και την ηλικία, αλλά γενικά κυμαίνονται από 0.5 έως 1.2 mg/dL.  Πιο συγκεκριμένα:

• Για ενήλικες άνδρες, 0,74 έως 1,35 mg/dL
• Για ενήλικες γυναίκες, 0,59 έως 1,04 mg/dL 

Οι αποκλίσεις μπορεί να υποδηλώνουν νεφρική δυσλειτουργία ή άλλα προβλήματα υγείας.

• Ποιες είναι οι τιμές κρεατινίνης για αιμοκάθαρση; 

Όταν οι τιμές υπερβαίνουν σημαντικά τα φυσιολογικά επίπεδα, μπορεί να καταστεί αναγκαία η αιμοκάθαρση. Συνήθως,  αυτό συμβαίνει όταν οι τιμές φτάνουν ή υπερβαίνουν τα 5-8 mg/dL, ανάλογα πάντα με τα συνοδά συμπτώματα.

Ποια είναι τα αίτια της αύξησή της;

Είναι σημαντικό να εκτιμηθούν οι πιθανές αιτίες αυτής της αύξησης πριν βγάλουμε οποιοδήποτε συμπέρασμα.

Η αύξηση της κρεατινίνης στο αίμα είναι ένδειξη πιθανής δυσλειτουργίας των νεφρών, καθώς πρόκειται για ένα παραπροϊόν που παράγεται από τον μεταβολισμό των μυών και φιλτράρεται κυρίως από τα νεφρά. 

Οι κύριες αιτίες που μπορεί να οδηγήσουν σε αύξηση της κρεατινίνης περιλαμβάνουν:

• Λοίμωξη στα νεφρά – φλεγμονή των δομών του νεφρού που φιλτράρουν το αίμα
• Πέτρες στα νεφρά που μπλοκάρουν το ουροποιητικό σύστημα
• Η κατανάλωση ορισμένων φαρμάκων που μπορεί να επηρεάσουν τη λειτουργία των νεφρών (Μη Στεροειδή Αντιφλεγμονώδη, Αντιβιοτικά, Αντιυπερτασικά)
• Νεφρικές παθήσεις όπως η νεφρική ανεπάρκεια. 

Σημαντικό είναι, επίσης, να αναφέρουμε ότι ορισμένες χρόνιες καταστάσεις, μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο δυσλειτουργίας των νεφρών και κατ’ επέκταση της αύξησης της κρεατινίνης. Τέτοιες είναι:

• ο διαβήτης 
• και η υψηλή πίεση, 

Μπορεί η κρεατινίνη να είναι ψευδώς αυξημένη;

Υπάρχουν περιπτώσεις όπου η κρεατινίνη μπορεί να εμφανίζεται ψευδώς αυξημένη στο αίμα, χωρίς αυτό να αντικατοπτρίζει πραγματική νεφρική δυσλειτουργία. Συχνές αιτίες αποτελούν:

1. Διατροφικοί παράγοντες – αυξημένη κατανάλωση κρέατος και τροφών πλούσιων σε κρεατινίνη. Ειδικά αν αυτά καταναλωθούν λίγο πριν από την εξέταση μπορεί να αυξήσουν προσωρινά τα επίπεδα κρεατινίνης.
2. Έντονη φυσική δραστηριότητα: Μπορεί να αυξήσει προσωρινά τα επίπεδα, λόγω της αυξημένης μετατροπής της κρεατίνης σε κρεατινίνη.
3. Ορισμένα φάρμακα: Φάρμακα που επηρεάζουν την έκκριση της κρεατινίνης από τα νεφρά μπορεί να προκαλέσουν ψευδώς αυξημένα επίπεδα χωρίς να υποδηλώνουν πραγματική βλάβη στα νεφρά.
4. Εργαστηριακά σφάλματα: Σπάνια, τεχνικά ή αναλυτικά λάθη κατά τη διαδικασία της εξέτασης μπορεί να οδηγήσουν σε ψευδώς αυξημένες τιμές κρεατινίνης.

Έτσι, είναι υψίστης σημασίας, να διερευνούμε τις αιτίες αύξησης της κρεατινίνης με ιατρική εκτίμηση για την εφαρμογή της κατάλληλης θεραπείας.

Συμπτώματα Υψηλής Κρεατινίνης

Τα συμπτώματα της υψηλής κρεατινίνης μπορεί να περιλαμβάνουν:

1. κόπωση
2. δυσκολία στην αναπνοή
3. μειωμένη ούρηση
4. ναυτία
5. οίδημα

Γι’ αυτό, σε περίπτωση που τα αντιληφθείτε είναι σημαντική μια επίσκεψη στο γιατρό σας, μιας και η έγκαιρη διάγνωση και η εφαρμογή των κατάλληλων θεραπευτικών παρεμβάσεων είναι κρίσιμης σημασίας.

Πώς Μειώνεται;

1. Διατροφή για Χαμηλή Κρεατινίνη

Η διατροφή παίζει σημαντικό ρόλο στη διαχείριση των επιπέδων κρεατινίνης. Οι τροφές που πρέπει να αποφεύγονται περιέχουν υψηλές ποσότητες πρωτεϊνών και κυρίως το αμινοξύ κρεατίνη. Ορισμένες τροφές πλούσιες σε κρεατίνη είναι:

• το κόκκινο κρέας (π.χ. μοσχαρίσιο, χοιρινό)
• τα ψάρια (π.χ. ρέγγα, πέστροφα, σολομός)
• και τα γαλακτοκομικά (σε μικρότερες ποσότητες)

2. Υπάρχει Κάποιο Βότανο που Ρίχνει την Κρεατινίνη;

Ορισμένα βότανα έχουν παραδοσιακά χρησιμοποιηθεί για τη βελτίωση της νεφρικής λειτουργίας ή την προαγωγή της αποβολής τοξινών. Τέτοια είναι:

• Τσουκνίδα (Urtica dioica): Θεωρείται ότι βοηθά στην αύξηση της ούρησης (διουρητική δράση) και μπορεί να βοηθήσει στην αποβολή τοξινών από τα νεφρά.
• Γκότζι Μπέρι (Lycium barbarum): Πιστεύεται ότι έχει οφέλη για την γενική υγεία των νεφρών και την υποστήριξη της νεφρικής λειτουργίας.
• Ταραξάκο (Taraxacum officinale): Έχει διουρητικές ιδιότητες και μπορεί να βοηθήσει στην ενίσχυση της νεφρικής απέκκρισης τοξινών.
• Κράνμπερι (Vaccinium macrocarpon): Κυρίως γνωστό για την πρόληψη των ουρολοιμώξεων, μπορεί επίσης να έχει οφέλη για την νεφρική υγεία.

Παρόλα αυτά, περεταίρω έρευνα απαιτείται για την αποτελεσματικότητά τους. Επιπλέον, η χρήση βοτάνων για το συγκεκριμένο σκοπό πρέπει να γίνεται με προσοχή και πάντα υπό την επίβλεψη ενός ειδικού υγείας, καθώς η αυτοθεραπεία μπορεί να κρύβει κινδύνους, ειδικά για άτομα με υπάρχουσες νεφρικές παθήσεις.

Είναι Επικίνδυνη η Κρεατίνη;

Τα συμπληρώματα κρεατίνης είναι δημοφιλή μεταξύ αθλητών για την αύξηση της αντοχής και της μυϊκής μάζας, αλλά η υπερβολική κατανάλωση μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα κρεατινίνης, θέτοντας υπό πίεση τα νεφρά. 

Έτσι, είναι σημαντικό να χρησιμοποιούνται με μέτρο και υπό την επίβλεψη ενός ειδικού.

Συμπέρασμα

Γενικά, η κατανόηση της σημασίας της κρεατινίνης για την υγεία μας αποτελεί κρίσιμο βήμα προς τη διατήρηση ενός υγιούς και ισορροπημένου τρόπου ζωής. 

Με τις σωστές πληροφορίες και τις κατάλληλες πρακτικές, μπορούμε να διαχειριστούμε τυχόν αποκλίσεις από τα επιθυμητά επίπεδα, συμβάλλοντας έτσι στην καλή υγεία των νεφρών μας.