Δεντρολίβανο: Τι ιδιότητες έχει;

Τι είναι το δεντρολίβανο;

Το δεντρολίβανο ή αρισμαρί (Rosmarinus officinalis) είναι ένας αρωματικός θάμνος που ανήκει στην οικογένεια της μέντας (Lamiaceae) και ευδοκιμεί στην περιοχή της Μεσογείου.

Είναι ένα φυτό γνωστό και αγαπητό από την αρχαιότητα ακόμη, καθώς διαθέτει πλήθος εφαρμογών και ωφέλιμων δράσεων που αξιοποιούνται και μελετώνται μέχρι σήμερα.

Δεντρολίβανο: ιδιότητες

Στο βότανο αυτό προσδίδονται διάφορες ευεργετικές ιδιότητες, με ορισμένες από αυτές να έχουν μελετηθεί ιδιαίτερα από ερευνητές.

Περιέχει πολλά αντιοξειδωτικά, αντιμικροβιακά και αντιφλεγμονώδη συστατικά, καθώς και πλήθος άλλων φυτοχημικών, και χρησιμοποιείται τόσο για την υποστήριξη της υγείας του σώματος όσο και του πνεύματος. [1]

Μεταξύ άλλων, το συγκεκριμένο βότανο φαίνεται πως συμβάλλει στην υγεία του εγκεφάλου, του δέρματος, της καρδιάς και των ματιών, στη βελτίωση της διάθεσης, καθώς και στη διαχείριση του σωματικού βάρους και των ρευματικών παθήσεων. [1][2][3][4][5]

1. Δεντρολίβανο για τη μνήμη

Οι περισσότερες έρευνες που αφορούν τις ιδιότητες αυτού του βοτάνου, σχετίζονται με τη θετική του επίδραση στις εγκεφαλικές λειτουργίες, μιας και από την αρχαιότητα θεωρείται ένα από τα καλύτερα βότανα για μνήμη!

Συγκεκριμένα, φαίνεται πως όχι μόνο το αφέψημα δεντρολίβανου, αλλά και η απλή εισπνοή του εκχυλίσματός του, ενισχύουν τη μνήμη και τη συγκέντρωση – αυξάνοντας την επίδοση φοιτητών και εργαζομένων – και βελτιώνουν σημαντικά τη διάθεση και την ποιότητα ύπνου. [1]

2. Δεντρολίβανο και πίεση

Αρκετές έρευνες έχουν δείξει, επίσης, πως κυρίως τα φύλλα είναι ευεργετικά στα άτομα με αυξημένη αρτηριακή πίεση, συμβάλλοντας στην πρόληψη και καλύτερη διαχείριση της υπέρτασης.

3. Βελτίωση της πέψης

Το τσάι δεντρολίβανου φαίνεται να βοηθάει σημαντικά σε περιπτώσεις δυσπεψίας και συνιστάται στα άτομα με παθήσεις του πεπτικού συστήματος. Πιστεύεται πως αυτή του η δράση οφείλεται κυρίως στα αντιφλεγμονώδη συστατικά που περιέχει.

4. Δεντρολίβανο και διαβήτης

Το ροζμαρινικό και το καρνοσικό οξύ που περιέχονται στο αυτό, λέγεται πως προστατεύουν από πολλές παθολογικές καταστάσεις. Για παράδειγμα, είναι δυνητικά ωφέλιμα για την πρόληψη και τη διαχείριση του διαβήτη, καθώς συμβάλλουν στη μείωση της γλυκόζης στο αίμα.

5. Νευροπροστατευτική δράση

Η τακτική λήψη του φαίνεται, επίσης, πως προστατεύει από την εμφάνιση νευροεκφυλιστικών παθήσεων, όπως η νόσος του Parkinson και η νόσος Alzheimer. [1]

6. Αντιοξειδωτική δράση

Χάρη στην πολύτιμη σύνθεσή του, προστατεύει από την οξειδωτική φθορά, με αποτέλεσμα να θωρακίζει τον οργανισμό και να προλαμβάνει την εμφάνιση επικίνδυνων νόσων. Θα το βρούμε συχνά σε αντιοξειδωτικές φόρμουλες, όπως το Lamberts Super Strength Antioxidant Complex.

Παρακάτω αναφέρονται και ορισμένες ακόμη ιδιότητες του βοτάνου:

• Αναλγητικό
• Ανοσοενισχυτικό
• Επουλωτικό
• Αντιβακτηριδιακό
• Αντιικό
• Αντισπασμωδικό

Δεντρολίβανο στο πρόσωπο και τα μαλλιά

Τα οφέλη του βοτάνου αφορούν τόσο την υγεία του τριχωτού, όσο και του προσώπου και του δέρματος γενικότερα. Άλλοι αναζητούν και αγοράζουν προϊόντα που το περιέχουν ως βασικό συστατικό, ενώ πολλοί είναι και εκείνοι που χρησιμοποιούν το εκχύλισμα ή το έλαιό του με διάφορους τρόπους.

Το εκχύλισμά του αποτελεί βασικό συστατικό σε πλήθος δερμοκαλλυντικών προϊόντων, και ιδιαίτερα σε όσα στοχεύουν στην ανάπτυξη της τρίχας και στην πρόληψη της τριχόπτωσης και της αλωπεκίας. [6][7]

Έτσι, θα βρούμε εύκολα σαμπουάν με δεντρολίβανο, αλλά και λοσιόν για την τριχόπτωση, όπως η Weleda Τονωτική λοσιόν Δεντρολίβανο. Ακόμη, πολλοί χρησιμοποιούν έναν συνδυασμό από δάφνη και δεντρολίβανο στα μαλλιά προληπτικά, ενώ όσοι επιθυμούν μακριά μαλλιά προτιμούν το τακτικό λούσιμο με αυτό το βότανο. [6][7]

Επιπλέον, χάρη στις στυπτικές και αντιμικροβιακές του ιδιότητες, υποστηρίζει την υγεία του δέρματος (πρόληψη μολύνσεων) και ενδείκνυται ιδιαίτερα για επιδερμίδες με ακμή, λιπαρότητα, πόρους ή/και ατέλειες. [6][7]

Θεωρείται, επίσης, πως μπορεί να προστατέψει από το έκζεμα, τη γήρανση που οφείλεται σε εξωτερικούς παράγοντες (ρύπανση, ηλιακή ακτινοβολία), ενώ βοηθά και στην αντιμετώπιση της κυτταρίτιδας.

Οι βασικές του ιδιότητες, όσον αφορά τη χρήση του στο πρόσωπο, είναι οι εξής: [6][7]

• Αντιγήρανση (χάρη στα αντιοξειδωτικά του συστατικά)
• Καταπράυνση
• Τόνωση και λάμψη
• Σύσφιξη
• Απόφραξη πόρων
• Ενυδάτωση
• Πρόληψη εξάρσεων ακμής (στυπτική δράση)
• Anti-pollution (δράση κατά της ρύπανσης)
• Μείωση της όψης των μαύρων κύκλων (ενίσχυση της κυκλοφορίας του αίματος)
• Πρόληψη δερματικών ερεθισμών

Πώς να χρησιμοποιήσω το δεντρολίβανο;

Γενικά, μπορεί να χρησιμοποιηθεί με διάφορους τρόπους και να εξυπηρετήσει πολλούς σκοπούς. Στη μαγειρική χρησιμοποιείται τόσο φρέσκο όσο και αποξηραμένο, ενώ το εκχύλισμα και το έλαιό του αξιοποιούνται για την παρασκευή δερμοκαλλυντικών προϊόντων (κρέμες, σαπούνια, σαμπουάν, λοσιόν, κ.ά.), αλλά και για αρωματοθεραπεία.

Στα σπίτια το βλέπουμε συχνά να περιλαμβάνεται σε ποτ πουρί ή στη σύνθεση αρωματικών για τις ντουλάπες και καθαριστικών για το μπάνιο. 

Από γαστρονομικής άποψης, χρησιμοποιούνται τόσο τα φύλλα όσο και τα άνθη του για γαρνιτούρα και για αναβάθμιση της γεύσης του εκάστοτε πιάτου.

Το δεντρολίβανο ταιριάζει άριστα με τα ψάρια, τα πουλερικά, τις πατάτες και διάφορα άλλα λαχανικά, ενώ αποτελεί και εξαιρετικό συστατικό για την παρασκευή σάλτσας. Ακόμη, αρκετά διαδεδομένο είναι και το αφέψημα δεντρολίβανου (τσάι δεντρολίβανου), γνωστό από την αρχαιότητα για τις ευεργετικές του ιδιότητες.

Όσον αφορά την εξωτερική χρήση του, σε περίπτωση τριχόπτωσης συστήνεται η προσθήκη 5-8 σταγόνων αιθέριου ελαίου στο σαμπουάν που χρησιμοποιείτε, καθώς και το ξέπλυμα των μαλλιών με το αφέψημά του. Μπορεί, επίσης, να γίνει μίξη του ελαίου του με άλλα θρεπτικά για την τρίχα έλαια (π.χ. αμυγδαλέλαιο), για ενδυνάμωση και ταχύτερη ανάπτυξη.

Στο πρόσωπο προτείνεται να χρησιμοποιούνται λίγες σταγόνες ελαίου δεντρολίβανου μετά τον καθαρισμό και πριν από την εφαρμογή της ενυδατικής φροντίδας, ενώ μπορεί να γίνει και σε αυτήν την περίπτωση ανάμειξη με κάποιο άλλο φυτικό έλαιο (π.χ. jojoba oil ή καστορέλαιο). 

Δεντρολίβανο: παρενέργειες

Όταν καταναλώνεται στις συνήθεις δόσεις, σπάνια προκαλεί παρενέργειες. Η λήψη του θεωρείται γενικά ασφαλής (GRAS) – ιδιαίτερα όταν περιορίζεται στις ποσότητες που χρησιμοποιούνται στη μαγειρική – και αντενδείκνυται σε ελάχιστες μόνο περιπτώσεις.

Για παράδειγμα, όταν αυτό λαμβάνεται σε μεγάλες ποσότητες, μπορεί να επηρεάσει τη δράση ορισμένων φαρμάκων (π.χ. αντιπηκτικών, αντιδιαβητικών, διουρητικών). Για αυτό το λόγο, τα άτομα που βρίσκονται σε κάποια αγωγή θα πρέπει πρώτα να συμβουλεύονται τον επιβλέποντα γιατρό ή το φαρμακοποιό τους.

Όσον αφορά την τοπική χρήση εκχυλίσματος ή ελαίου δεντρολίβανου στο σώμα, υπάρχει περίπτωση να προκαλέσει ερεθισμό ή αλλεργική αντίδραση σε κάποια άτομα. Σε περίπτωση που αυτό συμβεί, συστήνεται να αποφεύγεται η χρήση του.

Παρακάτω αναφέρονται οι βασικότερες παρενέργειες – αν και σπάνιες – που μπορούν να προκύψουν από τη λήψη μεγάλων ποσοτήτων δεντρολίβανου:

• Εμετός
• Ευαισθησία στον ήλιο
• Ερυθρότητα δέρματος
• Πνευμονικό οίδημα
• Σπασμοί
• Κώμα

Επιπλέον, η συμπληρωματική λήψη του συστήνεται να αποφεύγεται κατά την εγκυμοσύνη και το θηλασμό, μιας και δεν υπάρχουν επαρκή δεδομένα σχετικά με το πόσο ασφαλής είναι κατά τη συγκεκριμένη περίοδο.

Συμπερασματικά, το δεντρολίβανο είναι ένα βότανο που μπορεί να αξιοποιηθεί με πολλούς διαφορετικούς τρόπους στην καθημερινότητά μας, είτε πρόκειται για τη χρήση του στο φαγητό, είτε με σκοπό την προάσπιση της σωματικής και πνευματικής υγείας, αλλά και της ομορφιάς!