Βήχας - Πονόλαιμος

Ο βήχας και ο πονόλαιμος δεν αποτελούν πάθηση αλλά συμπτώματα που υποδεικνύουν είτε μικροβιακή μόλυνση ή την ύπαρξη κάποιας ερεθιστικής ουσίας. Ο βήχας είναι ένας φυσικός μηχανισμός του αναπνευστικού συστήματος όπου βοηθά στην αποβολή οποιασδήποτε ουσίας, αντικειμένου ή έκκρισης που παρεμποδίζει τις αναπνευστικές οδούς. Διακρίνεται σε ξηρό ή παραγωγικό, ανάλογα με το εάν υπάρχει παραγωγή βλέννας. 

Αίτια

Ο ξηρός βήχας προκαλείται συνήθως από ερεθισμό και φλεγμονή του αναπνευστικού συστήματος λόγω μικροβίων ή κάποιας ερεθιστικής ουσίας (σκόνη, καπνός κ.α.), ενώ ο παραγωγικός βήχας είναι αποτέλεσμα κάποια μικροβιακής λοίμωξης, οξείας ή χρόνιας, που οδηγεί στην παραγωγή βλέννας. Ο πονόλαιμος αποτελεί ένα σύμπτωμα το οποίο ενδέχεται να συνυπάρχει με το βήχα και οφείλεται στον ερεθισμό του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος. Οφείλεται κυρίως σε ιογενείς λοιμώξεις, στην αλλαγή της θερμοκρασίας περιβάλλοντος, στον κλιματισμό και ξαφνική εναλλαγή ζεστού – κρύου. Ο ερεθισμός οδηγεί σε δυσκολία στην κατάποση.

Για την ανακούφιση των συμπτωμάτων του ερεθισμένου λαιμού και του βήχα συχνά χρησιμοποιούνται:

• Σπρέι για το λαιμό. Περιέχουν αντισηπτικές, αντιμικροβιακές, μαλακτικές και καταπραϋντικές ιδιότητες που ανακουφίζουν τον ερεθισμένο λαιμό και βοηθούν στη μείωση του οιδήματος. Βοηθούν στην ταχύτερη αποκατάσταση του βλεννογόνου, στην καταπολέμηση των λοιμώξεων και μειώνουν τη βραχνάδα.
• Σιρόπια. Περιέχουν εκχυλίσματα βοτάνων και αιθέρια έλαια. Προσφέρουν αντισηπτικές και αντιμικροβιακές ιδιότητες, ανακουφίζουν από τα συμπτώματα του πονόλαιμου και τον βοηθούν να μαλακώσει, προστατεύοντας παράλληλα το βλεννογόνο. Διακρίνονται σε σιρόπια για τον πονόλαιμο και σε αντιβηχικά σιρόπια για παραγωγικό ή ξηρό βήχα.
• Καραμέλες για το λαιμό. Χάρη στη σύνθεσή τους σε αιθέρια έλαια μαλακώνουν το λαιμό ενώ παράλληλα καταπραΰνουν το βήχα. Μειώνουν τον ερεθισμό και χαρίζουν αντιοξειδωτική και αντιμικροβιακή δράση.

Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (EMA), και  την Επιτροπή Φαρμάκων Φυτικής Προέλευσης (HMPC) βότανα όπως:

• Ο ευκάλυπτος, το τσάι του βουνού και το δίκταμο μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την ανακούφιση του βήχα λόγω κρυολογήματος.
• Η μολόχα και η αλθαία μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την ανακούφιση του ξηρού βήχα.
• Ο κισσός, ο γλυκάνισος, ο μάραθος και το θυμάρι μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την ανακούφιση του παραγωγικού βήχα.
• Ο ισλανδικός λειχήνας μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την ανακούφιση του ερεθισμένου λαιμού.