Οστεοπόρωση, η λύση είναι στην πρόληψη

 H οστεοπόρωση αποτελεί μια “σιωπηλή νόσο” η οποία όμως πλήττει μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Εμφανίζεται κατά κύριο λόγο σε άτομα άνω των 50 ετών, με μεγαλύτερη συχνότητα στις γυναίκες.

Ορισμός

   Η οστεοπόρωση αποτελεί τη σταδιακή ελάττωση της οστικής μάζας και πυκνότητας, με αποτέλεσμα τα κόκαλα να γίνονται εύθραυστα και επιρρεπή σε κατάγματα. Η οστεοπόρωση αποτελεί το τελικό στάδιο μιας χρόνια κατάστασης που ονομάζεται οστεοπενία, η οποία χαρακτηρίζεται από χαμηλή οστική πυκνότητα, σε σχέση με τα φυσιολογικά όρια. Η οστεοπενία δεν αποτελεί νόσο, ωστόσο αποτελεί πρόδρομο στάδιο της οστεοπόρωσης, για το λόγο αυτό χρήζει προσοχής.

   Η μέγιστη οστική πυκνότητα που θα αποκτήσει κάποιο άτομο μέχρι τα 18-25 έτη του, εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, όπως είναι ο τρόπος ζωής και διατροφής, η κληρονομικότητα, ο σωματότυπος καθώς και το ιατρικό ιστορικό του ατόμου. Δυστυχώς η οστεοπενία και η οστεοπόρωση δεν έχουν συμπτώματα, με αποτέλεσμα να διαφεύγουν της προσοχής και θεραπείας μέχρι να υπάρξει κάποιο κάταγμα.

Αίτια οστεοπόρωσης

   Ο οστίτης ιστός αποτελεί έναν ζωντανό ιστό στο σώμα μας, ο οποίος μεταβάλει καθημερινά τη σύσταση και την πυκνότητά του. Καθημερινά, το σώμα αποδομεί και ανακατασκευάζει νέο οστό, ανάλογα με τις ανάγκες του οργανισμού. Στα νεαρά άτομα, ο ρυθμός που χτίζεται νέος οστίτης ιστός είναι πιο μεγάλος από το ρυθμό αποδόμησης και ο λόγος είναι ότι πρέπει να αναπτυχθούν. Μετά το τέλος της ανάπτυξης, τα οστά πυκνώνουν μέχρι που φτάνουν τη μέγιστη οστική τους πυκνότητα, περίπου στα 25 έτη. Από τα 25 έτη και μετά, η αποδόμηση αρχίζει να υπερισχύει του ρυθμού αναδόμησης των οστών με αποτέλεσμα να μειώνεται σταδιακά, χρόνο με το χρόνο η οστική πυκνότητα. Τα άτομα μέσης ηλικίας αρχίζουν και χάνουν με ταχύτερους ρυθμούς οστική μάζα και ιδιαίτερα οι γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση.

   Εάν καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής η διατροφή δεν είναι πλούσια σε ορισμένα ιχνοστοιχεία που απαιτεί ο οργανισμός για να διατηρήσει την οστική του μάζα τότε αρχίζει η αποδόμηση και τα άτομα εκδηλώνουν οστεοπενία και σταδιακά οστεοπόρωση. Συνοπτικά, παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν την εμφάνιση οστεοπόρωσης είναι:

• Μειωμένη πρόσληψη ασβεστίου, βιταμίνης Κ, βιταμίνης D και μαγνήσιου
• Αυξημένη πρόσληψη βιταμίνης Α
• Χρόνια λήψη κορτικοστεροειδών
• Σύνδρομο Cushing
• Νεφρική ανεπάρκεια
• Ανορεξία
• Αλκοολισμός
• Ρευματοειδής αρθρίτιδα
• Θυρεοειδοπάθειες

Πρόληψη και αντιμετώπιση

   Όπως στις περισσότερες παθήσεις, έτσι και στην οστεοπόρωση, η πρόληψη αποτελεί την καλύτερη θεραπεία. Η θεραπεία της οστεοπενίας και της οστεοπόρωσης αφορά τη μείωση του ρυθμού αποδόμησης των οστών, δηλαδή, την πρόληψη απώλειας περαιτέρω οστίτη ιστού. Υπάρχουν και μη φαρμακευτικά μέσα για την αντιμετώπιση της οστεοπόρωσης όπως είναι

• Επαρκής πρόσληψη των απαραίτητων ιχνοστοιχείων μέσω της διατροφής ή λήψη συμπληρωμάτων
• Άσκηση
• Διακοπή καπνίσματος
• Μείωση της πρόσληψης καφέ

Διατροφή

Μελέτες δείχνουν πως δίαιτες που περιέχουν σε αφθονία τρόφιμα πλούσια σε ασβέστιο, μαγνήσιο, κάλιο, βιταμίνη Κ και μαγνήσιο μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη μείωσης της οστικής μάζας. Αυξήστε την πρόσληψη γαλακτοκομικών και τυροκομικών προϊόντων χαμηλά σε λιπαρά, επιλέξτε τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, αυξήστε γενικά την κατανάλωση φρούτων και λαχανικών καθώς και την έκθεση στον ήλιο.

Άσκηση

Αερόβια άσκηση που περιέχει κρούσεις, όπως είναι το τρέξιμο, οι ασκήσεις ιδιοδεκτικότητας, οι ασκήσεις με βάρη και κυρίως όσες χρησιμοποιούν το βάρος του σώματος, φαίνεται να βοηθούν στην πρόληψη απώλειας οστικής μάζας αλλά και να κινητοποιούν τον οργανισμό να χτίσει νέο οστίτη ιστό. Η συστηματική άσκηση είναι μέγιστης σημασίας ιδιαίτερα στα γηραιά άτομα, καθώς βελτιώνει την ισορροπία, τη δύναμη, την ιδιοδεκτικότητα και την ελαστικότητα του σώματος, παράγοντες που μειώνουν τον κίνδυνο καταγμάτων και πτώσεων στην τρίτη ηλικία.

Συμπληρώματα διατροφής

   Τα άτομα και κυρίως τα γηραιά άτομα (>60 ετών) που δεν μπορούν να φθάσουν τη συνιστώμενη πρόσληψη στα απαραίτητα ιχνοστοιχεία, καλό θα ήταν λαμβάνουν συμπληρώματα διατροφής

Ασβέστιο

Το βασικότερο δομικό στοιχείο των οστών. Ημερήσια συνιστώμενη πρόσληψη ασβεστίου διαφοροποιείται ανάλογα το στάδιο ανάπτυξης και την ηλικία. Στα άτομα άνω των 50 ετών πρέπει να είναι 1,200 με 1,500 mg/ημέρα. Το κιτρικό ασβέστιο και στη συνέχεια το φωσφορικό ασβέστιο που βρίσκονται στα συμπληρώματα αποτελούν τις πιο ευαπορρόφητες μορφές ασβεστίου και μπορούν να λαμβάνονται ανεξαρτήτως γεύματος χωρίς να προκαλούν γαστρεντερικές διαταραχές. Το ανθρακικό ασβέστιο είναι λιγότερο απορροφήσιμο και πρέπει να λαμβάνεται μαζί με φαγητό. Καλό θα ήταν η λήψη των συμπληρωμάτων να γίνεται σε 2 με 3 δόσεις μέσα στην ημέρα, σε δόσεις κάτω των 500mg τη φορά.

Μαγνήσιο

Αποτελεί ένα βασικό ιχνοστοιχείο στο μεταβολισμό του ασβεστίου και στην υγεία των οστών. Συγκεκριμένα ρυθμίζει την πρόσληψη ασβεστίου από τους υποδοχείς ασβεστίου. Τα γηραιά άτομα καθώς και τα άτομα που έχουν χρόνιο stress, παρουσιάζουν συχνά έλλειψη μαγνήσιου. Συμπληρωματική λήψη μαγνήσιου βοηθά στη μείωση του ρυθμού αποδόμησης των οστών, ενώ προάγει το σχηματισμό νέου οστίτη ιστού, μειώνοντας έτσι τον κίνδυνο καταγμάτων.

Βιταμίνη D

Αποτελεί μια λιποδιαλυτή βιταμίνη, το μεγαλύτερο μέρος της οποίας συντίθεται στο δέρμα με τη βοήθεια της ηλιακής ακτινοβολίας. Ο ρόλος της στο μεταβολισμό του ασβεστίου είναι ιδιαίτερα σημαντικός καθώς ενεργοποιεί την απορρόφηση ασβεστίου από το έντερο και την εναπόθεση του στα οστά, μειώνοντας την εναπόθεση ασβεστίου στα τοιχώματα των αγγείων. Έλλειψη ασβεστίου οδηγεί σε αποδόμηση των οστών και αυξημένη εναπόθεση ασβεστίου στα αγγειακά τοιχώματα. Ενήλικες θα πρέπει να λαμβάνουν καθημερινά 400 to 800 IU/ημέρα, ενώ άτομα άνω των 50 ετών μπορούν να πάρουν έως 2,000 IU/ημέρα.

Βιταμίνη K

Αποτελεί μια επίσης λιποδιαλυτή βιταμίνη η οποία δεσμεύει το ασβέστιο και το βοηθά να μεταφερθεί και να απορροφηθεί από τα οστά. Οι παραπάνω ιδιότητες όμως με το γήρας και ιδιαίτερα μετά την εμμηνόπαυση, μειώνονται αρκετά. Η βιταμίνη Κ βρίσκεται σε αφθονία στα σκούρα πράσινα φυλλώδη λαχανικά καθώς και στα γαλακτοκομικά. Η ημερήσια συνιστώμενη πρόσληψη ορίζεται στα 150 με 500 mcg. Προσοχή χρειάζεται η ταυτόχρονη λήψη της με αντιπηκτικά ή αντιαιμοπεταλιακά φάρμακα.

   Στο Vita4you μπορείτε να βρείτε πολλά συμπληρώματα διατροφής για την πρόληψη αλλά και αντιμετώπιση της οστεοπόρωσης.