Ομοκυστεΐνη: ο ρόλος της σε καρδιαγγειακά, άνοια & άλλες παθήσεις

2 ζευγάρια χέρια πιάνουν κόκκινη καρδιά σε γαλάζιο φόντο

Λίγο πολύ όλοι έχουμε ανησυχήσει κάποια στιγμή για τη χοληστερίνη μας. Πλέον, ακόμα και σε πολύ μικρές ηλικίες τα επίπεδά της μπορεί να είναι αρκετά αυξημένα, κάτι που κρούει τον κώδωνα του κινδύνου στους περισσότερους.

Όμως, πλέον υπάρχει πληθώρα ερευνών που υποστηρίζουν ότι ο κίνδυνος είναι πολύ μεγαλύτερος όταν παράλληλα έχουμε αυξημένη ομοκυστεΐνη.

Ομοκυστεΐνη: τι είναι

Η ομοκυστεΐνη είναι ένα αμινοξύ. Τα αμινοξέα είναι χημικές ουσίες και λειτουργούν ως τα δομικά συστατικά των πρωτεϊνών. Οι βιταμίνες Β12, Β6 και Β9 (φυλλικό οξύ) διασπούν την ομοκυστεΐνη για να δημιουργήσουν άλλες χημικές ουσίες που χρειάζεται το σώμα σας.(1)

Πρόκειται λοιπόν για ένα προϊόν μεταβολισμού των πρωτεϊνών, ιδιαίτερα των ζωικών. Όταν η τιμή της είναι μεγαλύτερη από τις φυσιολογικές, τότε αυτό αποτελεί παράγοντα για την εμφάνιση καρδιοπάθειας.

Η ομοκυστεΐνη μπορεί να οδηγήσει σε βλάβες στα τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων. Ο οργανισμός μας στην προσπάθειά του να τις επιδιορθώσει, εναποθέτει σε εκείνα τα σημεία χοληστερόλη και ως αποτέλεσμα δημιουργείται η αθηρωματική πλάκα, αποφράσσονται τα αγγεία και τελικά οδηγούμαστε σε βλάβη του καρδιακού μυός.

Χωρίς θεραπεία, η αυξημένη ομοκυστεΐνη αυξάνει τον κίνδυνο για καρδιακές παθήσεις, εγκεφαλικό και άνοια.(1)

  • Πώς λειτουργεί η ομοκυστεΐνη;

Όταν αλληλεπιδρά με τις βιταμίνες Β, η ομοκυστεΐνη μετατρέπεται σε δύο ουσίες:

  • Μεθειονίνη: ένα απαραίτητο αμινοξύ με αντιοξειδωτική δράση, που συμμετέχει στη σύνθεση πρωτεϊνών.
  • Κυστεΐνη; ένα μη απαραίτητο αμινοξύ που συντίθεται από τη μεθειονίνη. Βοηθά στη μείωση των φλεγμονών και και την ηπατική υγεία, ενώ αυξάνει την ενδοκυτταρική επικοινωνία στα κύτταρα του ανοσοποιητικού.

Ομοκυστεΐνη: φυσιολογικές τιμές και εξέταση

Οι τιμές της ομοκυστεΐνης στο αίμα, ελέγχονται μέσω εργαστηριακών εξετάσεων (αιματολογική εξέταση). Ο γιατρός μπορεί να προτείνει στον ασθενή να υποβληθεί στη συγκεκριμένη εξέταση, όταν διαπιστωθεί ανεπάρκεια φολικού οξέος και βιταμινών του συμπλέγματος Β, όταν αυτός βρίσκεται σε αυξημένο κίνδυνο καρδιοπάθειας, ή όταν κρίνεται απαραίτητο, σύμφωνα με το ιατρικό ιστορικό του. Η προετοιμασία πριν την εξέταση είναι απλή. Απαιτείται νηστεία από φαγητό και ποτό για 8 έως 12 ώρες.

Φυσιολογικά, οι τιμές ομοκυστεΐνης κυμαίνονται μεταξύ 5 έως 15 μικρογραμμομόρια ανά λίτρο (mcmol/L). Εάν τα επίπεδά της είναι πάνω από 50 mcmol/L, η περίσσεια μπορεί να προκαλέσει ζημιά στο εσωτερικό των αρτηριών.

Τι σημαίνει υψηλή ομοκυστεΐνη;

Αυξημένη ομοκυστεΐνη (υπερομοκυστεϊναιμία) μπορεί επίσης να οδηγήσει σε δημιουργία θρόμβων αίματος ή σε απόφραξη των αιμοφόρων αγγείων. Η αρτηριακή βλάβη ή οι θρόμβοι αυξάνουν σημαντικά τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής.

Η υψηλή ομοκυστεΐνη συνήθως υποδηλώνει έλλειψη σε βιταμίνη Β12 ή φολικό οξύ. Τα υψηλότερα επίπεδα ομοκυστεΐνης χωρίζονται σε τρεις κύριες κατηγορίες:

  • Μέτρια: 15-30 mcmol/L
  • Ενδιάμεση: 30-100 mcmol/L
  • Σοβαρή: μεγαλύτερη από 100 mcmol/L

Η ίδια η υπερομοκυστεϊναιμία συνήθως δεν προκαλεί συμπτώματα σε ενήλικες, αν και μπορεί να προκαλέσει στα παιδιά. Τα συμπτώματα μπορεί επίσης να διαφέρουν από το ένα άτομο στο άλλο και να είναι διακριτικά.(2)

Ομοκυστεΐνη και θυρεοειδής

Αρκετές παθήσεις, μια εκ των οποίων και η θυρεοειδική δυσλειτουργία πιστεύεται ότι σχετίζονται με μέτρια αυξημένες συγκεντρώσεις ομοκυστεΐνης. (3)

Σύμφωνα με μια έρευνα,οι θυρεοειδικές ορμόνες αναγνωρίστηκαν ως καταβολικές και ρύθμιζαν διάφορες διαδικασίες του μεταβολισμού. Ο μεταβολισμός της ομοκυστεΐνης μπορεί να επηρεαστεί από τη θυρεοειδική ορμόνη μέσω δύο διαφορετικών οδών.

Αρχικά, η θυρεοειδική ορμόνη θα μπορούσε να επηρεάσει τη δραστηριότητα των ηπατικών ενζύμων που εμπλέκονται στην οδό επαναμεθυλίωσης της ομοκυστεΐνης, της συνθάσης της μεθειονίνης και της μεθυλενο-τετραϋδροφολικό αναγωγάσης.

Επιπλέον, το χαμηλό επίπεδο θυρεοειδικής ορμόνης, πιθανόν μειώνει τον ρυθμό σπειραματικής διήθησης οδηγώντας σε αυξημένα επίπεδα κρεατινίνης και ομοκυστεΐνης.

Η μελέτη έδειξε ότι, ακόμη και σε άτομα με φυσιολογικές θυρεοειδικές ορμόνες και TSH, η λειτουργία του θυρεοειδούς μπορεί να επηρεάσει τον μεταβολισμό της ομοκυστεΐνης, οδηγώντας σε υπερομοκυστεϊναιμία. (4)

Σύμφωνα με τα παραπάνω, θα μπορούσαμε να υποθέσουμε ότι η ομοκυστεΐνη μπορεί να εμπλέκεται στη συσχέτιση μεταξύ της λειτουργίας του θυρεοειδούς και της αθηροσκλήρωσης, ακόμη και σε ευθυρεοειδικά άτομα (άτομα με φυσιολογικές τιμές θυρεοειδικών ορμονών).

Ομοκυστεΐνη και θρομβοφιλία

Η υπερομοκυστεϊναιμία είναι ένας καθιερωμένος παράγοντας κινδύνου για φλεβική θρόμβωση. Ο παράγοντας V Leiden έχει αναφερθεί ότι ενισχύει τον θρομβωτικό κίνδυνο που σχετίζεται με σοβαρή υπερομοκυστεϊναιμία, καθώς αντιπροσωπεύεται περισσότερο σε θρομβωτικούς ασθενείς με ομοκυστινουρία, σε σύγκριση με ασθενείς χωρίς ιστορικό θρόμβωσης.

Τα αποτελέσματα που αφορούν την αλληλεπίδραση μεταξύ μέτριας υπερομοκυστεϊναιμίας και κληρονομικών θρομβοφιλικών παραγόντων (π.χ. παράγοντας V Leiden, μετάλλαξη προθρομβίνης G20210A), είναι αντιφατικά.

Ο σχετικός κίνδυνος για φλεβική θρόμβωση έχει αναφερθεί ότι είναι αυξημένος 10 έως 50 φορές σε ασθενείς που φέρουν υπερομοκυστεϊναιμία και κληρονομική θρομβοφιλία σε σύγκριση με τους φυσιολογικούς μάρτυρες. (5)

φυτικές τροφές σε μπωλ-καρδιά και στηθοσκόπιο

Ομοκυστεΐνη και καρδιαγγειακός κίνδυνος

Σύμφωνα με το αποτέλεσμα μιας έρευνας, η ομοκυστεΐνη, η ολική χοληστερόλη, η LDL χοληστερόλη, τα τριγλυκερίδια και η απολιποπρωτεΐνη Β συσχετίστηκαν με καρδιαγγειακό κίνδυνο. Η HDL χοληστερόλη συσχετίστηκε αντιστρόφως με τον κίνδυνο.

Η ομοκυστεΐνη αύξησε τον κίνδυνο που σχετίζεται με όλες τις μετρήσεις λιπιδίων, ενώ αντιθέτως, η χαμηλή χοληστερόλη στο πλάσμα δε φαίνεται να παρέχει προστασία έναντι του κινδύνου που σχετίζεται με την αύξηση της ομοκυστεΐνης στο πλάσμα.(6)

Η υπερομοκυστεϊναιμία, μαζί με την υπερχοληστερολαιμία, μπορεί να οδηγήσει σε επιταχυνόμενη αθηροσκλήρωση στον ασθενή.(7)

Η ομοκυστεΐνη είναι γνωστή ως ανεξάρτητος παράγοντας κινδύνου για αθηροσκλήρωση. Η συσχέτιση μεταξύ υπερομοκυστεϊναιμίας και αθηροσκληρωτικής νόσου προτάθηκε για πρώτη φορά πριν από πολλά χρόνια.

Η ομοκυστεΐνη μπορεί να μεσολαβήσει στην καρδιαγγειακή νόσο με διάφορους μηχανισμούς, όπως οι δυσμενείς επιπτώσεις της στο αγγειακό ενδοθήλιο και στα λεία μυϊκά κύτταρα με επακόλουθες αλλοιώσεις στην υποκλινική αρτηριακή δομή και λειτουργία. (8)

Ομοκυστεΐνη και άνοια

Η υψηλή ομοκυστεΐνη στο αίμα δεν συσχετίζονται μόνο με καρδιαγγειακές παθήσεις αλλά και με διαταραχές της γνωστικής λειτουργίας και την άνοια. Έχει βρεθεί ότι η υπερομοκυστεϊναιμία συσχετίζεται με ψύχωση, κατάθλιψη και άλλες ψυχιατρικές διαταραχές. (10),(11)

Τα αποτελέσματα μιας μελέτης, έδειξαν ότι υπάρχει ισχυρή, διαβαθμισμένη συσχέτιση μεταξύ των επιπέδων της ολικής ομοκυστεΐνης στο πλάσμα και του κινδύνου άνοιας και νόσου Αλτσχάιμερ. Πιο συγκεκριμένα, μια αύξηση στο επίπεδο της ομοκυστεΐνης στο πλάσμα κατά 5 μmol ανά λίτρο αύξησε τον κίνδυνο για Αλτσχάιμερ κατά 40%! (9)

Ομοκυστεΐνη και εγκυμοσύνη

Στη φυσιολογική εγκυμοσύνη, οι συγκεντρώσεις ομοκυστεΐνης πέφτουν. Η διαταραχή του μεταβολισμού της ομοκυστεΐνης στη μητέρα και το έμβρυο έχει συσχετιστεί με προβλήματα στον εμβρυϊκό νευρικό σωλήνα, αλλά και στον πλακούντα, καθώς και με επαναλαμβανόμενες αποβολές.

Εκτός από το συμπλήρωμα φολικού οξέος, η οποία έχει σαφώς αποδειχθεί ότι μειώνει κατά το ήμισυ τον κίνδυνο ελαττωμάτων του εμβρυϊκού νευρικού σωλήνα, δεν έχουν εντοπιστεί άλλες στρατηγικές σε σχέση με τον μεταβολισμό της ομοκυστεΐνης που θα μειώσει αξιόπιστα τη συχνότητα αυτών των άλλων κοινών μαιευτικών παθολογιών. (12)

Πώς πέφτει η ομοκυστεΐνη;

  • Ομοκυστεΐνη: τροφές

Πολλοί αναζητούν τη σωστή διατροφή για ομοκυστεΐνη, καθώς παίζει σημαντικό ρόλο στη διατήρηση και μείωση των επιπέδων της.

Η κατανάλωση περισσότερων φρούτων και λαχανικών μπορεί να βοηθήσει προς αυτή την κατεύθυνση. Καλές πηγές φυλλικού οξέος είναι:.

  • Πράσινα φυλλώδη λαχανικά
  • Εμπλουτισμένα προϊόντα σιτηρών (π.χ. δημητριακά πρωινού)
  • Φακές
  • Σπαράγγια
  • Φασόλια

Ίσως χρειαστεί να αυξήσετε την ποσότητα των βιταμινών Β6 και Β12 στη διατροφή σας.

Τροφές πλούσιες σε βιταμίνη Β6 είναι:

  • Δημητριακά πρωινού
  • Πατάτες
  • Μπανάνες
  • Ρεβίθια
  • Κοτόπουλο

Καλές πηγές βιταμίνης Β12 περιλαμβάνουν:

  • Γαλακτοκομικά προϊόντα
  • Συκώτι
  • Βοδινό κρέας
  • Μερικά είδη ψαριών
  • Ομοκυστεΐνη και αλκοόλ

Η ολική ομοκυστεΐνη (tHcy) είναι αυξημένη σε ασθενείς με χρόνιο πρόβλημα αλκοολισμού, ενώ μειώνεται με τη διακοπή του αλκοόλ. Επομένως, ένα ακόμη από τα αρνητικά του αλκοόλ φαίνεται να είναι η αύξηση της ομοκυστεΐνης.

Ωστόσο, δεν υπάρχουν πολλές τυχαιοποιημένες μελέτες, ενώ μένει να καθοριστεί εάν η επίδραση σχετίζεται με του τύπο του αλκοολούχου ποτού.(13)

  • Ομοκυστεΐνη: βιταμίνες και συμπληρώματα

Η προσαρμογή της διατροφής μπορεί να μην είναι αρκετή για να μειώσει το επίπεδο της ομοκυστεΐνης. Σε αυτή την περίπτωση, ο γιατρός σας μπορεί να σας προτείνει να πάρετε ένα συμπλήρωμα από τα παρακάτω:

  • Βιταμίνη Β6
  • Βιταμίνη Β12
  • Φολικό οξύ

Ακόμη καλύτερα, συνδυασμό αυτών μπορείτε να βρείτε σε συμπλήρωμα με σύμπλεγμα βιταμινών Β, ενώ πλέον πολλές εταιρείες βγάζουν εξειδικευμένα συμπληρώματα για ομοκυστεΐνη. Ωστόσο, θα πρέπει να τονίσουμε ότι η αύξηση της πρόσληψης βιταμινών (συμπληρωμάτων) από μόνη της δεν μειώνει τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων. Μπορείτε να μειώσετε τον κίνδυνο καρδιακής νόσου με:

  • Αποφυγή ή διακοπή του καπνίσματος
  • Κατανάλωση λιγότερο από 2.300 χιλιοστόγραμμα νατρίου (βασικό συστατικό του αλατιού) ημερησίως
  • Άσκηση τουλάχιστον τρεις έως πέντε φορές την εβδομάδα
  • Διαχείριση της αρτηριακής σας πίεσης (1)

Είναι λοιπόν θεμιτό να φροντίζουμε να ελέγχουμε τα επίπεδα της ομοκυστεΐνης και να μην διστάζουμε να ζητάμε από το γιατρό μας αυτή την εξέταση.

Στο Vita4you.gr θα βρείτε μεγάλη ποικιλία σε συμπληρώματα για μείωση της ομοκυστεΐνης.

Πηγές

1.Homocysteine

2.High Homocysteine Level (Hyperhomocysteinemia)

3.Role of homocysteine in the development of cardiovascular disease

4.Association between Hyperhomocysteinemia and Thyroid Hormones in Euthyroid Diabetic Subjects.

5.Interaction between Hyperhomocysteinemia and Inherited Thrombophilic Factors in Venous Thromboembolism

6.Homocysteine increases the risk associated with hyperlipidaemia

7.Relationship between total homocysteine, total cholesterol and creatinine levels in overt hypothyroid patients

8.Role of homocysteine in the development of cardiovascular disease

9.Plasma Homocysteine as a Risk Factor for Dementia and Alzheimer’s Disease.

10. Homocysteinemia as well as methylenetetrahydrofolate reductase polymorphism are associated with affective psychoses

11. Plasma folate and homocysteine levels may be related to interictal “schizophrenia-like” psychosis in patients with epilepsy

12.Homocysteine and pregnancy

13.Alcohol increases homocysteine and reduces B vitamin concentration in healthy male volunteers—a randomized, crossover intervention study

Ρίτα Γκατζούλη

BSc, Φαρμακοποιός, απόφοιτος Φαρμακευτικής Σχολής ΑΠΘ. Εξειδικευμένη στις Εναλλακτικές Θεραπείες, την Ομοιοπαθητική, την Ομοτοξικολογία, τα Ανθοϊάματα του Bach, τη Βοτανοθεραπεία, τη Γεμμοθεραπευτική. Υπεύθυνη για το ενημερωτικό Blog του Vita4you.gr.

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

Αποποίηση ευθύνης

Το περιεχόμενο του παρόντος διαδικτυακού ιστοτόπου δεν αποτελεί και δεν μπορεί να εκληφθεί ως ιατρική συμβουλή, διάγνωση, θεραπεία ή υπόδειξη. Όλες οι πληροφορίες παρέχονται στους αναγνώστες από επαγγελματίες υγείας, αποκλειστικά και μόνο για ενημερωτικούς σκοπούς. Δεν υπάρχει καμία πρόθεση το περιεχόμενο αυτό να υποκαταστήσει την εξατομικευμένη ιατρική συμβουλή, διάγνωση, πρόγνωση ή θεραπεία.

Προτεινόμενα Άρθα

Αφήστε Σχόλιο

Newsletter

Εγγραφείτε στο Newsletter μας και ενημερωθείτε πρώτοι για νέα και προσφορές.