Vita News: Ωφελεί η δίαιτα χαμηλή σε γλουτένη τα εντερικά φουσκώματα;

Όλο και περισσότεροι άνθρωποι επιλέγουν να ακολουθήσουν δίαιτα χαμηλή σε γλουτένη, παρόλο που δεν είναι αλλεργικοί στην ουσία αυτή. Αυτή η τάση προκάλεσε πολλές φορές σημείο συζήτησης και μελέτης στο κατά πόσο δίαιτες χαμηλής περιεκτικότητας σε γλουτένη συνιστώνται για άτομα χωρίς αλλεργίες.

Τι είναι η κοιλιοκάκη και η ευαισθησία στη γλουτένη;

Η γλουτένη είναι ένας τύπος πρωτεΐνης που συναντάται κατά κύριο λόγο στο σιτάρι, στο κριθάρι και τη σίκαλη. Η δίαιτα χωρίς γλουτένη (gluten free diet) χρησιμοποιείται στα άτομα κοιλιοκάκη ή δυσανεξία στη γλουτένη. Η κοιλιοκάκη αποτελεί ένα αυτοάνοσο κληρονομικό νόσημα, στο οποίο η γλουτένη δεν μπορεί να μεταβολιστεί από το λεπτό έντερο και έτσι δημιουργούνται αλλοιώσεις στο βλεννογόνο του εντέρου που εμποδίζουν την σωστή πέψη και απορρόφηση των συστατικών της τροφής. Η κατανάλωση γλουτένης ουσιαστικά πυροδοτεί φλεγμονώδεις αντιδράσεις και εάν δεν αντιμετωπιστεί κατάλληλα, οδηγεί σε σοβαρά προβλήματα υγείας.

Γλουτένη και εντερικές διαταραχές, ποια η σύνδεση μεταξύ τους;

Εκτός από τη δυσανεξία στη γλουτένη, υπάρχει μια μερίδα πληθυσμού που παρόλο που δεν πάσχει από κοιλιοκάκη, παρουσιάζει ευαισθησία και εντερικά συμπτώματα μετά από κατανάλωση τροφίμων που περιέχουν γλουτένη (non-celiac gluten sensitivity). Έχει παρατηρηθεί πως υγιή άτομα όταν ακουλουθούν μια διαίτα χαμηλή σε γλουτένη αλλά παράλληλα πλούσια σε φυτικές ίνες, εμφανίζουν σημαντικά λιγότερες εντερικές ενοχλήσεις και φουσκώματα. Πολλές φορές τα άτομα αυτά μπορεί να παραπονιούνται ότι πάσχουν από ευερέθιστο έντερο και να αποκλείουν τη γλουτένη από τη διατροφή τους.

Μελέτες δείχνουν ότι η γλουτένη μπορεί να μην είναι η μόνη υπεύθυνη για τα συμπτώματα που προκαλούνται. Αντιθέτως τα FODMAPs, μια ομάδα υδατανθράκων βραχείας αλύσου που δεν απορρουφούνται από το έντερο, μπορεί να είναι η αιτία των συμπτωμάτων. Είναι επίσης σημαντικό να σημειωθεί ότι οι σπόροι που περιέχουν γλουτένη, όπως το σιτάρι, το κριθάρι και η σίκαλη είναι υψηλοί σε FODMAPs.

Άλλη πρόσφατη μελέτη έδειξε πως οι λιγότερες εντερικές ενοχλήσεις που παρουσιάζουν υγιή άτομα όταν καταναλώνουν μικρές πόσοτητες ή καθόλου γλουτένη, οφείλονται σε μεταβολές στη σύνθεση και λειτουργία των βακτηρίων του εντέρου. Συγκεκριμένα φάνηκε πως μια δίαιτα πλούσια σε φυτικές ίνες αλλά χαμηλής περιεκτικότητας σε γλουτένη (2 γρ. Γλουτένης την ημέρα) αλλάζει τον τύπο των βακτηρίων που αποικίζουν το έντερο, μειώνει τη γαστρεντερική δυσφορία, όπως το φούσκωμα και συνδέεται με μια μέτρια απώλεια βάρους.

Με βάση τις παρατηρήσεις της μελέτης, οι ερευνητές πιστεύουν πως οι λιγότερες εντερικές ενοχλήσεις λόγω δίαιτας χαμηλής σε γλουτένη σε υγιείς ανθρώπους, μπορεί να μην οφείλονται τόσο στη μειωμένη πρόσληψη γλουτένης, αλλά στην αλλαγή της διαιτητικής σύνθεσης των φυτικών ινών της διατροφής, μειώνοντας τις ίνες που προέρχονται από σιτάρι και σίκαλη και αυξάνοντας τις ίνες από λαχανικά, καστανό ρύζι, καλαμπόκι, βρώμη και κινόα.

Συμπερασματικά

Απαιτούνται περισσότερες μελέτες για να μπορέσει να εξακριβωθεί κατά πόσο η γλουτένη σε υγιή άτομα είναι η κύρια ένοχος όσον αφορά τα γαστρεντερικά συμπτώματα. Σε κάθε περίπτωση, σύμφωνα με τα μέχρι πρότινως δεδομένα, τα άτομα που επιλέγουν να μειώσουν την πρόσληψη γλουτένης θα πρέπει να εξασφαλίζουν μια διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες.