Σύνδρομο Χρόνιας Κόπωσης: Συμπτώματα, αίτια & βιταμίνες

Τι είναι το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης;

Το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης (CFS), το οποίο είναι γνωστό και ως μυαλγική εγκεφαλομυελίτιδα (ME), ή συστηματική νόσος κόπωσης και έλλειψης υπομονής (SEID) αποτελεί μια πολύπλοκη διαταραχή που χαρακτηρίζεται από τεράστια σωματική και ψυχική εξάντληση. 

Οι πάσχοντες από σύνδρομο χρόνιας κόπωσης δεν αισθάνονται ανακούφιση μετά από ύπνο ή ξεκούραση, αντίθετα η κόπωση τους συνεχίζει να επιδεινώνεται. Σιγά-σιγά, αυτά τα συμπτώματα της χρόνιας κόπωσης μπορεί να γίνουν εξουθενωτικά και η ποιότητα ζωής των ασθενών να πληγεί ριζικά. [4]

Ποιους προσβάλλει το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης;

Η κακή διατροφή, η κατάχρηση ουσιών, ο ελάχιστος ύπνος και η ελάχιστη ξεκούραση, οι πολλές πιέσεις και μια χρόνια ασθένεια, ενδέχεται να προκαλέσουν κόπωση των επινεφριδίων και να πυροδοτήσουν το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης.

To εν λόγω σύνδρομο μπορεί να προσβάλλει οποιονδήποτε άνθρωπο. Πρόσφατες στατιστικές μελέτες αναφέρουν ότι πάνω από το 20% του γενικού πληθυσμού υποφέρει από χρόνια κόπωση. Συνήθως, επηρεάζει περισσότερο της γυναίκες από ότι τους άνδρες και σε ηλικίες μεταξύ των 30 – 50 ετών. Δυστυχώς δεν είναι σπάνιες και οι περιπτώσεις που εκδηλώνεται και σε παιδιά μεταξύ 13-15 ετών και εμφανίζεται ως ένα έντονο και παρατεταμένο stress του οργανισμού. [3] [4]

Συμπτώματα του συνδρόμου χρόνιας κόπωσης

Τα κοινά συμπτώματα του ME/CFS περιλαμβάνουν: [2]

• νιώθετε υπερβολικά κουρασμένοι καθόλη τη διάρκεια της ημέρας–μπορεί να σας είναι πολύ δύσκολο να κάνετε καθημερινές δραστηριότητες
• εξακολουθείτε να αισθάνεστε κουρασμένοι μετά από ανάπαυση ή ύπνο
• αργείτε να ανακάμψετε μετά από σωματική δραστηριότητα
• προβλήματα ύπνου, όπως το να ξυπνάτε συχνά κατά τη διάρκεια της νύχτας
• προβλήματα με τη σκέψη, τη μνήμη και τη συγκέντρωση
• ψυχολογική μετάπτωση έως και κατάθλιψη

Μερικά άτομα με ME/CFS μπορεί επίσης να έχουν άλλα συμπτώματα, όπως:

• πόνος στους μύες ή στις αρθρώσεις
• πονοκεφάλους
• πονόλαιμο
• συμπτώματα που μοιάζουν με γρίπη
• αίσθημα ζάλης, αστάθειας ή αδιαθεσίας
• αίσθημα παλμών
• αισθητηριακές διαταραχές, π.χ. υπερευαισθησία στο φως

Η σοβαρότητα των συμπτωμάτων μπορεί να ποικίλει από μέρα σε μέρα ή ακόμα και μέσα σε μια μέρα.

Τα συμπτώματα του ME/CFS είναι παρόμοια με τα συμπτώματα ορισμένων άλλων ασθενειών, επομένως είναι σημαντικό να επισκεφθείτε έναν γιατρό για να λάβετε σωστή διάγνωση.

Αίτια του συνδρόμου χρόνιας κόπωσης

Η αιτία του συνδρόμου χρόνιας κόπωσης είναι άγνωστη, αν και πιστεύεται ότι συντελούν τόσο σωματικοί και ψυχολογικοί παράγοντες. Οι σωματικοί παράγοντες περιλαμβάνουν δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, η οποία επιτρέπει στο σώμα να φιλοξενεί χρόνιες ιογενείς ή βακτηριακές λοιμώξεις. 

Ορισμένες ιογενείς λοιμώξεις που έχουν μελετηθεί σε σχέση με το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης περιλαμβάνουν αυτές που προκαλούνται από  τον [3]: 

• Ιό Epstein-Barr (EBV)
• Ανθρώπινο ερπητοϊό 6
• Ιό Ross River (RRV)
• Ιό ερυθράς

Λοιμώξεις που προκαλούνται από βακτήρια, συμπεριλαμβανομένων των Coxiella burnetii και Mycoplasma Pneumoniae, έχουν επίσης μελετηθεί σε σχέση με το σύνδρομο.

Το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) έχει προτείνει ότι το CFS μπορεί να είναι το τελικό στάδιο πολλών διαφορετικών καταστάσεων, παρά μια συγκεκριμένη πάθηση.

Επιπλέον, οι ορμόνες είναι στενά συνδεδεμένες με τη διάθεση και τα επίπεδα φυσικής ενέργειας, επομένως, οι ορμονικές διαταραχές μπορεί επίσης να πυροδοτήσουν το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης. Φυσικά, η ανάπτυξη και εμφάνιση του συνδρόμου ενδέχεται να είναι και κληρονομικής φύσεως.

Επιπτώσεις του συνδρόμου χρόνιας κόπωσης

Αυτός ο «αόρατος εχθρός» όπως τον αποκαλούν πολλοί ενδέχεται να είναι η αρχή και ο προθάλαμος για την έξαρση διαφόρων σοβαρών προβλημάτων υγείας, όπως είναι ο σακχαρώδης διαβήτης, η παχυσαρκία, η αρτηριακή πίεση, τα καρδιαγγειακά προβλήματα και η κατάθλιψη.

Πως γίνεται η διάγνωση του συνδρόμου;

Το CFS είναι ένα σύνδρομο αρκετά δύσκολο να διαγνωστεί.

Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Ιατρικής, από το 2015, το CFS εμφανίζεται σε περίπου 836.000 έως 2,5 εκατομμύρια Αμερικανούς. Υπολογίζεται, ωστόσο, ότι το 84-91% δεν έχει λάβει ακόμη διάγνωση.

Δεν υπάρχουν ιατρικές εξετάσεις για έλεγχο του CFS. Τα συμπτώματά του είναι παρόμοια με πολλές άλλες καταστάσεις και αρκετοί άνθρωποι δεν «φαίνονται άρρωστοι», επομένως οι γιατροί μπορεί να μην αναγνωρίζουν ότι βρίσκονται πράγματι σε μια τέτοια κατάσταση υγείας.

Για να λάβετε διάγνωση για CFS, ο γιατρός σας θα αποκλείσει άλλες πιθανές αιτίες και θα εξετάσει μαζί σας το ιατρικό ιστορικό σας. Θα επιβεβαιώσει ότι έχετε τουλάχιστον τα βασικά συμπτώματα που αναφέρθηκαν προηγουμένως, ενώ ακόμα θα ερωτηθείτε για τη διάρκεια και τη σοβαρότητα της ανεξήγητης κούρασής σας. 

Ο αποκλεισμός άλλων πιθανών αιτιών της κόπωσης είναι βασικό μέρος της διαδικασίας διάγνωσης. Μερικές καταστάσεις με συμπτώματα που μοιάζουν με εκείνα του CFS περιλαμβάνουν: [3]

• λοιμώδη μονοπυρήνωση
• νόσο του Lyme
• πολλαπλή σκλήρυνση
• υποθυρεοειδισμός
• ινομυαλγία
• μείζονα καταθλιπτική διαταραχή
• σοβαρή παχυσαρκία
• διαταραχή ύπνου

Οι παρενέργειες ορισμένων φαρμάκων, όπως τα αντιισταμινικά και το αλκοόλ, μπορούν επίσης να μιμούνται τα συμπτώματα του CFS.

Λόγω των ομοιοτήτων μεταξύ των συμπτωμάτων του CFS και πολλών άλλων καταστάσεων, είναι σημαντικό να μην γίνεται αυτοδιάγνωση. Μιλήστε με το γιατρό σας για τα συμπτώματά σας. 

Αντιμετώπιση του συνδρόμου χρόνιας κόπωσης

Οι θεραπείες για τη μυαλγική εγκεφαλομυελίτιδα ή το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης (ME/CFS) στοχεύουν στην ανακούφιση των συμπτωμάτων σας.

Η θεραπεία σας θα προσαρμοστεί στα συμπτώματά σας. Η έγκαιρη διάγνωση, η λήψη φαρμάκων για τον έλεγχο ορισμένων συμπτωμάτων και οι αλλαγές στον τρόπο ζωής μπορούν να συμβάλλουν για τη βελτίωση του συνδρόμου.

Το ME/CFS μπορεί να διαρκέσει για μεγάλο χρονικό διάστημα, αλλά τα συμπτώματα των περισσότερων ανθρώπων θα βελτιωθούν με τον καιρό.

Ο γιατρός σας θα πρέπει να συζητήσει μαζί σας όλες τις επιλογές και να σας εξηγήσει τα οφέλη και τους κινδύνους οποιασδήποτε θεραπείας.

Μπορεί να χρειαστείτε συμβουλές για αλλαγές στον τρόπο ζωής, εξειδικευμένες θεραπείες ή συνδυασμό και των δύο. [1]

Γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία (CBT)

Εάν έχετε ήπιο ή μέτριο ME/CFS, θα πρέπει να σας προσφερθεί γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία (CBT).

Η CBT είναι μια θεραπεία ομιλίας που μπορεί να σας βοηθήσει να διαχειριστείτε το ME/CFS αλλάζοντας τον τρόπο που σκέφτεστε και συμπεριφέρεστε.

Η χρήση CBT δεν σημαίνει ότι το ME/CFS θεωρείται μια ψυχολογική κατάσταση. Χρησιμοποιείται για να βοηθήσει άτομα με ποικίλες μακροπρόθεσμες παθήσεις. [1]

Διαχείριση ενέργειας

Η διαχείριση ενέργειας είναι μια θεραπεία που στοχεύει να σας διδάξει πώς να χρησιμοποιείτε με τον καλύτερο τρόπο τα ενεργειακά σας επίπεδα στην καθημερινή σας ζωή, χωρίς να επιδεινώσετε τα συμπτώματά σας.

Ως μέρος αυτής της θεραπείας μπορεί να σας ζητηθεί να παρακολουθείτε τις καθημερινές σας δραστηριότητες χρησιμοποιώντας ένα ημερολόγιο ή εφαρμογές στο τηλέφωνό σας.

Εάν πιστεύετε ότι θα ωφεληθείτε από τα αυξημένα επίπεδα άσκησης, θα πρέπει να σας προσφερθεί ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα με υποστήριξη από έναν επαγγελματία υγείας (όπως ενός φυσικοθεραπευτή) με εμπειρία στην εργασία με άτομα με ME/CFS. [1]

Αλλαγές τρόπου ζωής

Εκτός από τις εξειδικευμένες θεραπείες για ME/CFS, η πραγματοποίηση αλλαγών στον τρόπο ζωής μπορεί επίσης να βελτιώσει την όλη κατάσταση του συνδρόμου. [1]

Διατροφή και συμπληρώματα διατροφής

Είναι σημαντικό να τρώτε τακτικά και να έχετε μια υγιεινή και ισορροπημένη διατροφή. Για παράδειγμα, η καφεΐνη φαίνεται σαν ένας πολύ καλός τρόπος για να βελτιώσετε τα επίπεδα ενέργειά σας, αλλά έχει συνέπειες. Λίγη καφεΐνη μπορεί να είναι καλή και ευεργετική για μερικούς ανθρώπους, απλά προσέξτε να μην υπερβάλλετε σας και βεβαιωθείτε ότι η πρόσληψή σας δεν επηρεάζει τον ύπνο σας.

Η αφυδάτωση είναι γνωστό ότι επιδεινώνει την κόπωση. Το να παραμείνετε ενυδατωμένοι είναι εξαιρετικά σημαντικό για τη βελτίωση ή τη διατήρηση της υγείας. [3]

Επιπλέον, το να τρώτε πιο συχνά μπορεί να σας βοηθήσει να διατηρήσετε την ενέργειά σας. Καταναλώστε μικρότερες μερίδες πιο συχνά μέσα στην ημέρα.

Ακόμα, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων (EFSA) βιταμίνες και μέταλλα όπως η βιοτίνη, το ασβέστιο, ο χαλκός, το ιώδιο, ο σίδηρος, το μαγνήσιο, το μαγγάνιο, ο φώσφορος και οι βιταμίνες Β1, Β5, Β3, Β2, Β12, Β6, C συμβάλλουν στο φυσιολογικό μεταβολισμό της ενέργειας στον οργανισμό. 

Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (EMA), και η Επιτροπή Φαρμάκων Φυτικής Προέλευσης (HMPC), έχουν εγκρίνει τη χρήση της Rhodiola rosea και του Ginseng  σαν παραδοσιακά φυτικά βοηθήματα βραχυπρόθεσμης λήψης για τη προσωρινή ανακούφιση από συμπτώματα του στρες, όπως κόπωση και αίσθηση αδυναμίας. [1]

Στο Vita4you.gr θα βρείτε μεγάλη ποικιλία ειδικά σχεδιασμένα για το Σύνδρομο Χρόνιας Κόπωσης!

Πηγές

1. Myalgic encephalomyelitis or chronic fatigue syndrome (ME/CFS)
2. Chronic fatigue syndrome
3. CFS (Chronic Fatigue Syndrome) 
4. What is Chronic Fatigue Syndrome?