Σελήνιο, ένα ιχνοστοιχείο κλειδί για τη λειτουργία του οργανισμού

Το σελήνιο (Se – Selenium) αποτελεί ένα από τα βασικότερα ιχνοστοιχεία του οργανισμού. Είναι απαραίτητο για τη διατήρηση της υγεία, καθώς χρησιμεύει στο μεταβολισμό, στην αναπαραγωγική λειτουργία, στη σωστή λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα, καθώς και στην καταπολέμηση των ελευθέρων ριζών.

Πηγές σεληνίου

Το σελήνιο απαντάται φυσικά σε πολλά τρόφιμα, τόσο φυτικής όσο και ζωικής προέλευσης. Η ποσότητα του σεληνίου μπορεί να διαφέρει σημαντικά μεταξύ των τροφίμων, καθώς επηρεάζεται σημαντικά από τον τρόπο καλλιέργειας των φυτών και ανατροφής των ζώων. Πιο συγκεκριμένα, στα φυτικά τρόφιμα εξαρτάται από την ποσότητα του σεληνίου στο έδαφος, ενώ στα ζωικά προϊόντα εξαρτάται από την περιεκτικότητα των ζωοτροφών σε σελήνιο. Γενικά ως πλούσιες πηγές σεληνίου θεωρούνται:

• Κρέας, πουλερικά, αυγά και γαλακτοκομικά προϊόντα
• Ψωμιά, δημητριακά και άλλα εμπλουτισμένα σιτηρά
• Σαρδέλες, τόνος, γαρίδες
• Βραζιλιανά φιστίκια, ηλιόσποροι

Σελήνιο – Έλλειψη

Η έλλειψη σεληνίου είναι σχετικά σπάνια και εμφανίζεται σε περιοχές όπου υπάρχει φτωχή συγκέντρωση σεληνίου στις τροφές και στο έδαφος. Χαμηλά επίπεδα σεληνίου έχουν σχετιστεί με διάφορες καταστάσεις υγείας όπως τριχόπτωση, υπογονιμότητα, προβλήματα λειτουργίας του θυρεοειδή αδένα , καρδιακά προβλήματα (νόσος Keshan), αρθροπάθειες, γήρανση κ.α. Για το λόγο αυτό, πολλές τροφές πλέον εμπλουτίζονται με σελήνιο ώστε να μειώνεται η πιθανότητα έλλειψης, λόγω χαμηλής πρόσληψης.

Σελήνιο – Ιδιότητες

Σελήνιο μαλλιά και νύχια

Το σελήνιο συμβάλλει στην διατήρηση της υγείας των μαλλιών και των νυχιών. Χαμηλά επίπεδα σεληνίου συνδέονται με τριχόπτωση καθώς και ευθραυστότητα των νυχιών. Φόρμουλες για την υγεία των μαλλιών και των νυχιών που περιέχουν σελήνιο έχει φανεί πως είναι ευεγερτικές.

Σελήνιο για το θυρεοειδή

Το σελήνιο αποτελεί ιχνοστοιχείο κλειδί για τη λειτουργία του μεταβολισμού και θυρεοειδούς αδένα. Ο θυρεοειδής αποτελεί ένα όργανό που διαθέτει μεγάλες ποσότητες σεληνίου. Πολλές μελέτες έδειξαν πως τα άτομα με χαμηλά επίπεδα σεληνίου ανέπτυξαν προβλήματα στη λειτουργία θυρεοειδούς. Παρά τη σημαντικότητα του σεληνίου, δεν είναι ακόμη σαφές κατά πόσο η συμπληρωματική χορήγηση μπορεί να συμβάλλει στη θεραπεία ή και πρόληψη εμφάνισης κάποιας ασθένειας του θυρεοειδούς αδένα. Απαιτούνται περισσότερες έρευνες για να κατανοηθούν οι επιδράσεις του σεληνίου στις παθήσεις του θυρεοειδούς.

Σελήνιο και αντιοξειδωτική προστασία

Το σελήνιο συμμετέχει στη δράση του ενζύμου υπεροξειδάση της γλουταθειόνης, η οποία αποτελεί το αντιοξειδωτικό εργοστάσιο των κυττάρων που προστατεύει τις κυτταρικές δομές από οξειδωτικές βλάβες. Σύμφωνα με μελέτες, πιστεύεται ότι συμβάλλει στην καταπολέμηση της γήρανσης καθώς προστατεύει από οξείδωση το DNA των κυττάρων, τις πρωτεΐνες και τα λίπη, μειώνοντας τις κυτταρικές βλάβες που προκαλούν οι ελεύθερες ρίζες. Το σελήνιο έχει συνεργιστική δράση με άλλα αντιοξειδωτικά μόρια, όπως η βιταμίνη Ε, επιτρέποντας στο σώμα να καταπολεμήσει το οξειδωτικό στρες.

Σελήνιο και Ανοσοποιητικό σύστημα

Οι βιολογικές επιδράσεις του σεληνίου ασκούνται κυρίως μέσω της ενσωμάτωσής του στις σεληνοπρωτεΐνες. Ορισμένες από τις σεληνοπρωτεΐνες εμπλέκονται στην ενεργοποίηση, τον πολλαπλασιασμό και τη διαφοροποίηση των κυττάρων που εμπλέκονται στη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Σύμφωνα με μελέτες, το σελήνιο έχει ανοσορυθμιστικές ιδιότητες και σχετίζεται με φλεγμονώδεις καταστάσεις. Επιπλέον οι ισχυρές αντιοξειδωτικές ιδιότητές του, ενισχύουν τη δράση του ανοσοποιητικού συστήματος, συμβάλλοντας στην καταπολέμηση παθογόνων μικροοργανισμών καθώς και στην προστασία των κυττάρων.

Πιθανές δράσεις και οφέλη

Ορισμένες μελέτες έδειξαν πως οι άνθρωποι που καταναλώνουν χαμηλότερες ποσότητες σεληνίου ενδέχεται να έχουν αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνων του παχέος εντέρου, του ορθού, του προστάτη, του πνεύμονα, της ουροδόχου κύστης, του δέρματος, του οισοφάγου και του στομάχου. Παρόλο αυτά, δεν έχει καταστεί ακόμη σαφές κατά πόσο τα συμπληρώματα σεληνίου μπορεί να λειτουργήσουν προστατευτικά και εκκρεμούν περισσότερες μελέτες. Παρόμοια είναι τα αποτελέσματα για το σελήνιο και την καρδιαγγειακή νόσο, τις εγκεφαλικές λειτουργίες και την ψυχική υγεία. Για το λόγο αυτό και απαιτούνται περισσότερες μελέτες για την καλύτερη κατανόηση του τρόπου με τον οποίο το σελήνιο στα τρόφιμα και τα συμπληρώματα διατροφής επηρεάζει την καρδιά και τον εγκέφαλο.

Ημερήσιες ανάγκες και δοσολογία

Οι ημερήσιες ανάγκες σε σελήνιο διαφοροποιούνται ανάλογα το φύλο, την ηλικία και το στάδιο ανάπτυξης. Συγκεκριμένα οι ενήλικες άνδρες και γυναίκες πρέπει να λαμβάνουν τουλάχιστον 55mcg μέσω της διατροφής, ενώ οι ανάγκες στην εγκυμοσύνη και στο θηλασμό αυξάνονται σε 60-70mcg, αντίστοιχα. Σε συμπληρώματα διατροφής η πρόσληψη στοιχειακού σεληνίου μπορεί να διαμορφωθεί στα 200-300mcg ημερησίως.

Ποια είδη συμπληρωμάτων σεληνίου είναι διαθέσιμα;

Το σελήνιο διατίθεται σε πολυβιταμινούχα σκευάσματα καθώς ως μονοσυστατικό σε συμπληρώματα διατροφής. Μπορεί να υπάρχει σε διάφορες μορφές όπως σεληνομεθειονίνη (selenomethionine), ως selenite ή selenite, ή ως μαγιά εμπλουτισμένη σε σελήνιο. Η σεληνομειθειονίνη αποτελεί την πιο βιοδιαθέσιμη μορφή, καθώς το ανθρώπινο σώμα μπορεί και απορροφά πάνω από το 90%, εν αντιθέσει με άλλες μορφές σεληνίου που απορροφώνται μόνο κατά 50%.

Σελήνιο – παρενέργειες

Η χρόνια αυξημένη πρόσληψη σεληνίου είναι τοξική για τον οργανισμό. Οξεία τοξικότητα από σεληνίου μπορεί να προκαλέσει σοβαρά γαστρεντερικά, αλλοιώσεις του δέρματος , νευρολογικά προβλήματα, ναυτία, διάρροια, δερματικά εξανθήματα, σκασμένα δόντια, κόπωση και ευερεθιστότητα.

Στο Vita4you μπορείτε να βρείτε μεγάλη ποικιλία σε συμπληρώματα διατροφής με σελήνιο.