Πονοκέφαλος και ναυτία: Τι να κάνω

Ο πονοκέφαλος είναι ένα σύμπτωμα που η ιατρική επιστήμη δεν έχει καταφέρει μέχρι σήμερα να εξηγήσει πλήρως. Το ενδιαφέρον είναι ότι πολλές φορές ένας πονοκέφαλος εμφανίζεται μαζί με ναυτία, μια δυσφορία του στομάχου που δίνει το αίσθημα ότι θα ακολουθήσει εμετός. Επίσης, ο πονοκέφαλος μπορεί να συνοδεύεται από άλλα γαστρεντερικά προβλήματα, όπως γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, διάρροια και δυσκοιλιότητα (1).

Όταν ο πονοκέφαλος εμφανίζεται μαζί με ναυτία, συχνά πρόκειται για ημικρανία, μια επώδυνη νευρολογική κατάσταση που χαρακτηρίζεται από έντονο πόνο στη μία ή και στις δύο πλευρές του κεφαλιού. Οι ημικρανίες αντιπροσωπεύουν την πιο κοινή αιτία και των δύο συμπτωμάτων. Σύμφωνα με τα ευρήματα μιας ανασκόπησης, το 60-95% των ατόμων με ημικρανίες βιώνουν επίσης ναυτία και το 50-62% βιώνουν εμετό (2). 

Δεν είναι γνωστό γιατί ο πονοκέφαλος συνδέεται με τη ναυτία, η οποία μπορεί μάλιστα να προηγείται. Έχει παρατηρηθεί ότι η γαστρική στάση -μειωμένη κίνηση των μυών του στομάχου- μπορεί να είναι ο υποκείμενος μηχανισμός της ναυτίας, ο οποίος ενδεχομένως να προκαλείται από τον πονοκέφαλο. Μια μελέτη σε άτομα που βίωναν ημικρανίες με ναυτία διαπίστωσε δραστηριότητα στη ραμφοειδή ραχιαία μυελική περιοχή (ostral dorsal medullary area) του εγκεφάλου, η οποία πιθανώς ελέγχει τη ναυτία (3).

Επιπρόσθετα, τα άτομα με ημικρανίες έχουν μερικές φορές μειωμένα επίπεδα σεροτονίνης, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε ναυτία (4).

Τι να κάνετε

Εάν έχετε μια υψηλή συχνότητα ναυτίας κατά τη διάρκεια των πονοκεφάλων σας μπορείτε να λαμβάνετε ένα αντιεμετικό από το στόμα. Ωστόσο η ναυτία και τα άλλα γαστρεντερικά συμπτώματα εμποδίζουν τη λήψη φαρμάκων ή τροφής κατά τη διάρκεια των επεισοδίων λόγω φόβου εμετού.

Συνιστώνται μέτρα πρόληψης των πονοκεφάλων καθώς αυτά αντιμετωπίζουν και τη ναυτία. Για να εντοπίσετε τι πυροδοτεί τους πονοκεφάλους σας -υπάρχουν διαφορές από άτομο σε άτομο- κρατήστε ημερολόγιο για τις καθημερινές σας δραστηριότητες και τη διατροφή σας. Συνήθη μέτρα που μπορείτε να λάβετε είναι:

• Κοιμηθείτε ικανοποιητικά, ούτε λίγο ούτε πολύ. Η έλλειψη ύπνου έχει επιπτώσεις στη λειτουργία του εγκεφάλου και μπορεί να προκαλέσει πονοκέφαλο. Όσοι κοιμούνται λιγότερο από 6 ώρες τείνουν να έχουν συχνότερα σοβαρούς πονοκεφάλους. Από την άλλη μεριά, ο πονοκέφαλος μπορεί να προκληθεί και από τις πολλές ώρες ύπνου.
• Μείνετε καλά ενυδατωμένοι. Η αφυδάτωση είναι βασικός παράγοντας πρόκλησης ημικρανίας. Οι ιστοί γύρω από τον εγκέφαλο αποτελούνται κυρίως από νερό, το οποίο όταν χάνουν συρρικνώνονται, με συνέπεια να προκαλείται ερεθισμός και πόνος. Το πολύ αλκοόλ προκαλεί αφυδάτωση και διαστέλλει τα αγγεία του αίματος, έχοντας έτσι τη δυνατότητα να οδηγήσει σε πονοκέφαλο.
• Αποφύγετε την υπερβολική κατανάλωση καφεΐνης. Η μεγάλη ποσότητα καφεΐνης μπορεί να αποτελέσει αιτία πονοκεφάλου. Αλλά το ίδιο μπορεί να συμβεί με την απότομη έλλειψή της όταν την έχετε συνηθίσει.
• Αποφύγετε τροφές που σας πειράζουν. Η ζάχαρη, η σοκολάτα, το τυρί, το κόκκινο κρασί, τα πολύ ζεστά ή κρύα φαγητά και τα νιτρώδη άλατα (συντηρητικά στα καπνιστά κρέατα, λουκάνικα, μπέικον κ.α.) μπορούν να προκαλέσουν πονοκέφαλο σε ορισμένα άτομα. Η έλλειψη μαγνησίου ενδέχεται να παίζει κάποιο ρόλο. 
• Αποφύγετε τις βαριές μυρωδιές. Ορισμένες οσμές (κολόνια, καθαριστικά κ.ά.) μπορούν να απελευθερώσουν ουσίες των νεύρων που προκαλούν πονοκέφαλο.
• Το χαμηλό σάκχαρο του αίματος. Η μείωση του σακχάρου του αίματος προκαλεί αύξηση της αρτηριακής πίεσης που αποτελεί συνηθισμένη αιτία πρόκλησης πονοκεφάλου. Η αυξομείωση του σακχάρου μπορεί να προκληθεί από μια διατροφή υψηλού γλυκαιμικού δείκτη.
• Διαχειριστείτε το στρες: Το αυξημένο άγχος συνδέεται με περισσότερους πονοκεφάλους. Βρείτε τρόπους να χαλαρώνετε και να αποφεύγετε τις στρεσογόνες καταστάσεις.

Βρείτε στο Vita4you.gr συμπληρώματα για την ημικρανία και τον πονοκέφαλο.

Παραπομπές

1. Comorbidity of headache and gastrointestinal complaints. The Head-HUNT Study.
2. Optimal management of severe nausea and vomiting in migraine: improving patient outcomes.
3. The origin of nausea in migraine – A PET study.
4. Serotonin and CGRP in Migraine.