Ουρικό οξύ και ουρική αρθρίτιδα. Τι είναι και πως αντιμετωπίζεται;

Η ουρική αρθρίτιδα αποτελεί μια μορφή αρθρίτιδας και ανήκει στις μυοσκελετικές ασθένειες. Οφείλεται στην εναπόθεση κρυστάλλων στις αρθρώσεις λόγω αυξημένων επιπέδων ουρικού οξέος στο αίμα (υπερουριχαιμία).

Τι είναι το ουρικό οξύ και η ουρική αρθρίτιδα;

Το ουρικό οξύ προκύπτει από το μεταβολισμό μιας ομάδας ενώσεων που ονομάζονται πουρίνες και βρίσκονται φυσικά στα τρόφιμα, ενώ παράγονται και από τον οργανισμό. Ως φυσιολογικές τιμές ουρικού οξέος στο αίμα είναι 3.5-7.2mg/dl για τους άνδρες και 2.6-6.0 mg/dl για τις γυναίκες. Η αύξηση των επιπέδων ουρικού οξέος στο αίμα έχει ως αποτέλεσμα την εμφάνιση υπερουριχαιμίας και εάν αυτή δεν αντιμετωπιστεί κατάλληλα την εμφάνιση ουρικής αρθρίτιδας ή ακόμα και νεφρολιθίασης.

Τα αυξημένα επίπεδα ουρικού οξέος οδηγούν στην εμφάνιση κρυστάλλων, οι οποίοι εναποτίθενται στους τένοντες, στο αρθρικό υγρό, στους συνδέσμους και σε άλλα σημεία του σώματος, προκαλώντας φλεγμονή και πόνο. Όπως συμβαίνει και σε άλλους τύπους αρθρίτιδας, έτσι και στην ουρική αρθρίτιδα υπάρχουν περίοδοι εξάρσεων και υφέσεων.

Παράγοντες κινδύνου

Παράγοντες κινδύνου για εμφάνιση ουρικής αρθρίτιδας αποτελούν:

• Υψηλά επίπεδα ουρικού οξέος
• Υψηλή πρόσληψη τροφών πλούσιες σε πουρίνες, όπως κόκκινο κρέας, αλλαντικά, ψάρια, οστρακοειδή
• Αλκοόλ, κυρίως μπύρα και κρασί
• Αυξημένο βάρος – παχυσαρκία
• Γενετική προδιάθεση

Αυξημένο κίνδυνο για εμφάνιση ουρικής αρθρίτιδας διατρέχουν επίσης τα άτομα που πάσχουν από υπέρταση, καρδιαγγειακή νόσο, διαβήτη, μεταβολικό σύνδρομο, νεφρική νόσο ή έχουν λίθους στα νεφρά.

Συμπτώματα

Τα αυξημένα επίπεδα ουρικού οξέος δεν έχουν συμπτώματα, για το λόγο αυτό απαιτείται βιοχημικός έλεγχος σε τακτά χρονικά διαστήματα. Αντίθετα, η ουρική αρθρίτιδα χαρακτηρίζεται από έντονο πόνο λόγω φλεγμονής, οίδημα και ερυθρότητα των αρθρώσεων, ιδιαίτερα στις οξείες φάσεις της νόσου. Εάν και όλες οι αρθρώσεις μπορούν να εμφανίσουν πρόβλημα, συνήθως προσβάλλονται οι αρθρώσεις του πέλματος και συγκεκριμένα η βάση του μεγάλου δακτύλου.

Αντιμετώπιση υπερουριχαιμίας

Τρόπος ζωής και διατροφή

Συστήνεται άφθονη κατανάλωση νερού (>3lt ημερησίως), περιορισμός τροφίμων πλούσια σε πουρίνες και λίπη, όπως κόκκινο κρέας και αλλαντικά, καθώς η αποφυγή κατανάλωσης αλκοόλ και ζαχαρούχων ροφημάτων.

Επιπλέον συστήνεται αύξηση της φυσικής δραστηριότητας με καθημερινή άσκηση και η απόκτηση ενός φυσιολογικού βάρους σώματος, καθώς η περίσσεια λίπους συνδέεται με την αύξηση των επιπέδων ουρικού οξέος.

Συμπληρώματα διατροφής

Η ουρική αρθρίτιδα αποτελεί μια φλεγμονώδη κατάσταση η οποία χαρακτηρίζεται από πόνο, οίδημα και αυξημένο οξειδωτικό στρες. Φυσιολογικά, το μεγαλύτερο ποσοστό ουρικού οξέος αποβάλλεται μέσω των νεφρών στα ούρα. Πολλά συμπληρώματα διατροφής έχουν μελετηθεί για την μείωση των επιπέδων ουρικού οξέος και κατηγοριοποιούνται σε δύο βασικούς άξονες:

• Διουρητική δράση – αποβολή ουρικού οξέος. (Μαύρο Φραγκοστάφυλο, Σέλερι, Τσουκνίδα, Black Cherry). Βότανα με διουρητική δράση που βοηθούν στην απέκκριση ουρικού οξέος στα ούρα, με αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες.
• Αντιφλεγμονώδης δράση (Ωμέγα 3, Κουρκουμάς, Βρωμελαΐνη). Συμβάλλουν στη αντιμετώπιση της φλεγμονής και διαθέτουν αντιρευματικές και αντιοξειδωτικές ιδιότητες.

Βιταμίνη C (Vitamin C)

Η βιταμίνη C είναι μια αντιοξειδωτική βιταμίνη η οποία έχει φανεί σε εργαστηριακές δοκιμές για πως μπορεί να μειώσει τα επίπεδα του ουρικού οξέος αναστέλλοντας το υπεύθυνο ένζυμο για τη δημιουργία του, την οξειδάση της ξανθινης και πιθανών αυξάνοντας το ρυθμό της σπειραματικής διήθησης.

Μαύρα σταφύλια (Black Cherry)

Χρησιμοποιούνταν παραδοσιακά για τη θεραπεία της ουρικής αρθρίτιδας. Ο χυμός μαύρων σταφυλιών είναι πλούσιος σε αντιοξειδωτικά που ονομάζονται πολυφαινόλες. Το όφελος φαίνεται πως έγκειται στο ότι μειώνουν τις οξείες προσβολές της ουρικής αρθρίτιδας, μειώνοντας τα επίπεδα ουρικού οξέος, αυξάνοντας την αποβολή του στα ούρα, καθώς και μειώνοντας τα επίπεδα της φλεγμονής.

Ωμέγα 3 και κουρκουμάς

Αν και φαίνεται λογική υπόθεση ότι τα αντιφλεγμονώδη συστατικά μπορεί να έχουν κάποιο όφελος στην αντιμετώπιση της οξείας ουρικής αρθρίτιδας, δεν υπάρχουν πολλές έρευνες μέχρι στιγμής που να το αποδεικνύουν. Ωστόσο έχει αποδειχθεί γενικά ότι μειώνουν την φλεγμονή των αρθρώσεων και συγκεκριμένα τις προ-φλεγμονώδεις κυτοκίνες.