Νιασίνη ή βιταμίνη Β3 για ενέργεια και καρδιαγγειακή προστασία

niasinh

H βιταμίνη Β3 αποτελεί μια υδατοδιαλυτή βιταμίνη η οποία ανήκει στο σύμπλεγμα βιταμινών Β. Συμμετέχει σε πάνω από 200 λειτουργίες του οργανισμού, καθιστώντας την ένα βασικό στοιχείο του ανθρώπινου μεταβολισμού.

 

Τι είναι η βιταμίνη Β3;

Αποτελείται από 2 μόρια το νικοτιναμίδιο και το νικοτινικό οξύ, που συχνά αναφέρεται και ως νιασίνη. Συγκεκριμένα, η βιταμίνη Β3 μαζί με το αμινοξύ τρυπτοφάνη συμμετέχει στο σχηματισμό δύο συνενζύμων των NAD (Nicotinamide adenine dinucleotide) και ΝΑDP (Nicotinamide adenine dinucleotide phospate), τα οποία παίρνουν μέρος σε πολλές βιοχημικές αντιδράσεις του οργανισμού.

 

Δράσεις νιασίνης

Ως συνένζυμο συμμετέχει σε εκατοντάδες αντιδράσεις που αφορούν την πέψη των τροφών, την παραγωγή ενέργειας ακόμη και την αντιοξειδωτική προστασία του οργανισμού. Συγκεκριμένα λαμβάνει μέρος στο/στη:

  • μεταβολισμό μακροθρεπτικών συστατικών (υδατάνθρακες, πρωτεΐνες, λίπος)
  • παραγωγή ενέργειας
  • σύνθεση λιπαρών οξέων
  • σύνθεση ορμονών
  • παραγωγή χοληστερίνης, ακετυλοχολίνης κ.α.

 

Πηγές νιασίνης

Η νιασίνη υπάρχει σε μεγάλη αφθονία σε πολλά τρόφιμα. Πλούσιες πηγές βιταμίνης Β3 είναι η μαγιά μπύρας, το κρέας, τα προϊόντα ολικής άλεσης, ξηροί καρποί (φιστίκια και καρύδια) καθώς και ορισμένα εμπλουτισμένα δημητριακά προϊόντα. Παρά την αφθονία της στις τροφές, η νιασίνη μπορεί να παραχθεί και στο συκώτι από το αμινοξύ τρυπτοφάνη, για το λόγο αυτό τα αυγά, τα γαλακτοκομικά και τυροκομικά προϊόντα μπορούν έμμεσα να αποτελέσουν καλές πηγές νιασίνης.

 

Έλλειψη και συμπτώματα νιασίνης

Η έλλειψη βιταμίνης Β3 δεν είναι κοινή. Ωστόσο διατροφή που βασίζεται στο καλαμπόκι ή μειωμένη πρόσληψη τρυπτοφάνης, άρα και μειωμένη σύνθεση νιασίνης ηπατικά, οδηγεί σε μια πάθηση που ονομάζεται Πελλάγρα. Επιπλέον άτομα που πάσχουν από αλκοολισμό ή χρόνια νοσήματα δυσαπορρόφησης μπορεί να οδηγήσει σε έλλειψη νιασίνης.

Συμπτώματα έλλειψης νιασίνης αποτελούν:

  • Δερματολογικά προβλήματα(γλωσσίτιδες, δερματίτιδα, ξηροστομία)
  • Νευρολογικές διαταραχές
  • Αλλαγές διάθεση και αίσθημα κόπωσης
  • Ανορεξία
  • Μυρμηγκίαση
  • Γαστρεντερικά προβλήματα (π.χ. διάρροια)
  • Αρρυθμία και υπόταση

 

Γιατί κοκκινίζει το πρόσωπο με τη νιασίνη;

Η συμπληρωματική χορήγηση νιασίνης μπορεί να οδηγήσει σε ένα αίσθημα φουντώματος και κοκκινίλας στο πρόσωπο. Παρόλο που είναι μια σχετικά δυσάρεστη συνέπεια της λήψη νιασίνης (νικοτινικού οξέος), δεν αποτελεί κάτι επικίνδυνο για την υγεία και είναι το φαινόμενο είναι προσωρινό. Τα συμπληρώματα διατροφής που περιέχουν τη βιταμίνη Β3 σε μορφή νικοτιναμιδίου δεν έχουν το παραπάνω αποτέλεσμα. Συνήθως στη διατροφική ετικέτα υπάρχει σχετική αναφορά κατά πόσο το σκεύασμα προκαλεί ή όχι κοκκίνισμα (niacin flush).

 

Δράσεις νιασίνης

Καρδιαγγειακή υγεία

Μελέτες σε ανθρώπους έδειξαν πως η χορήγηση νιασίνης οδηγεί σε μείωση του κινδύνου εμφάνισης εγκεφαλικού επεισοδίου στα άτομα που δεν λάμβαναν στατίνες. Επιπλέον φαίνεται πως έχει μια προστατευτική δράση ενάντια στο σχηματισμό αθηρωματικής πλάκας, μειώνοντας τη φλεγμονή και τη ενδοθηλιακή καταστροφή των αγγείων, ενώ μειώνει μερικώς και βραχυπρόθεσμα την αρτηριακή πίεση σε άτομα με υπέρταση ή δυσλιπιδαιμία.

Φλεγμονή

Η νιασίνη φαίνεται πως εμπλέκεται στους αντιφλεγμονώδεις μηχανισμούς του σώματος. Συγκεκριμένα το βουτυρικό οξύ το οποίο παράγεται από τα βακτήρια του παχέος εντέρου επιδρά στον υποδοχέα της νιασίνης και ασκεί τοπικά αντιφλεγμονώδεις δράσεις. Επιπλέον φαίνεται πως ο υποδοχέας νιασίνης στο έντερο διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην επικοινωνία μεταξύ εντερικού μικροβιώματος και ανοσοποιητικού συστήματος.

Χοληστερίνη και τριγλυκερίδια

Συμπληρώματα νικοτιναμιδίου και όχι νικοτινικού οξέος, φάνηκε πως μπορούν να μειώσουν αποτελεσματικά τα λιπίδια του αίματος. Συγκεκριμένα παρατηρήθηκε πως μετά από συμπληρωματική χορήγηση αυξήθηκαν τα επίπεδα της HDL χοληστερίνης ενώ αντίθετα μειώθηκαν τα επίπεδα της LDL, vLDL χοληστερίνης και άλλων αθηρογόνων λιποπρωτεϊνών. Αντίστοιχα με τα επίπεδα χοληστερίνης, φαρμακολογικές δόσεις νιασίνης βοηθούν στη μείωση των τριγλυκεριδίων ορού σε άτομα με υπερτριγλυκεριδαιμία κατά 30-50%. Ο τρόπος δράσης της νιασίνης έγκειται ότι μειώνει την παραγωγή των τριγλυκεριδίων και λιποπρωτεϊνών στο συκώτι.

Νευρικό σύστημα και ενέργεια

Λόγω του ότι η νιασίνη συμμετέχει στους μηχανισμούς πέψης και μεταβολισμού των τροφων, συμπληρωματική χορήγηση οδηγεί σε αύξηση των επιπέδων ενέργειας και μείωση της κόπωσης. Επιπλέον βοηθά στη μείωση του άγχους και της νευρικότητας, συμβάλλοντας στην καλή λειτουργία του νευρικού συστήματος.

 

Πόση νιασίνη χρειαζόμαστε;

Η συνιστώμενη ημερήσια δόση είναι 14mg για τις γυναίκες και 16mg για τους άνδρες. Ως συνήθης δόση ορίζονται τα 15-30mg, ωστόσο σε παθολογικές καταστάσεις η δοσολογία μπορεί να αυξηθεί σημαντικά από 100-500mg ημερησίως. Υψηλές δόσεις πρέπει να ισοκατανέμονται μέσα στην ημέρα, η δόση να αυξάνεται σταδιακά. Η απορρόφηση και η δράση της νιασίνης είναι καλύτερη όταν λαμβάνεται με προ φαγητού, μαζί με συμπληρώματα του συμπλέγματος Β. Συμπληρώματα διατροφής με την ένδειξη “no flush” δεν προκαλούν κοκκινίλα.

 

Ανεπιθύμητες ενέργειες και αντενδείξεις νιασίνης

Παρατεταμένη πρόσληψη και μεγάλες δόσεις νιασίνης μπορεί να οδηγήσουν σε αντίσταση των ιστών στη δράση της ινσουλίνης και αύξηση των επιπέδων γλυκόζης ορού. Μεγάλες δόσεις νιασίνης μπορεί να οδηγήσουν σε βλάβη στο ήπαρ, μυοπάθεια, ουρική αρθρίτιδα και ξηροδερμία

Αλκοολικοί καθώς και άτομα με διαβήτη, ουρική αρθρίτιδα, έλκος στομάχου και ηπατικές ασθένειες δεν θα πρέπει να λαμβάνουν συμπληρώματα νιασίνης. Η λήψη κατά την εγκυμοσύνη και το θηλασμό είναι ασφαλής με ιατρική παρακολούθηση.

 

Ηρώ Γουνιτσιώτη

Msc, Bsc Κλινική Διαιτολόγος - Διατροφολόγος εξειδικευμένη στην παχυσαρκία, στο σακχαρώδη διαβήτη, στην αθλητική διατροφή καθώς και στη συμβουλευτική συμπληρωμάτων διατροφής.

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

Αποποίηση ευθύνης

Το περιεχόμενο του παρόντος διαδικτυακού ιστοτόπου δεν αποτελεί και δεν μπορεί να εκληφθεί ως ιατρική συμβουλή, διάγνωση, θεραπεία ή υπόδειξη. Όλες οι πληροφορίες παρέχονται στους αναγνώστες από επαγγελματίες υγείας, αποκλειστικά και μόνο για ενημερωτικούς σκοπούς. Δεν υπάρχει καμία πρόθεση το περιεχόμενο αυτό να υποκαταστήσει την εξατομικευμένη ιατρική συμβουλή, διάγνωση, πρόγνωση ή θεραπεία.

Προτεινόμενα Άρθα

Αφήστε Σχόλιο

Newsletter

Εγγραφείτε στο Newsletter μας και ενημερωθείτε πρώτοι για νέα και προσφορές.