Οδηγός αντιμετώπισης της δυσκοιλιότητας

Πόνοι λόγω δυσκοιλιότητας.

Η δυσκοιλιότητα αποτελεί σήμερα μια από τις πιο συχνές γαστρεντερικές παθήσεις. Παρόλο που αποτελεί από τις πιο κοινές καταστάσεις, εάν δεν αντιμετωπιστεί κατάλληλα, υποβαθμίζει σημαντικά την ποιότητα ζωής των ατόμων.

Τι είναι η δυσκοιλιότητα;

Η δυσκοιλιότητα κατηγοριοποιείται σε δύο βασικές κατηγορίες, στη χρόνια και οξεία δυσκοιλιότητα.

Σύμφωνα με την Αμερικανική Εταιρεία Γαστρεντερολογίας, η δυσκοιλιότητα ορίζεται ως ο συνδυασμός 4 παραγόντων:

  1. στη δυσκολία στην κένωση, όταν αυτή συμβαίνει 1 στις 4 φορές
  2. στη συχνότητα των κενώσεων, όταν δηλαδή αυτές είναι 2 ή και λιγότερες μέσα σε μία εβδομάδα
  3. στη σκληρότητα των κοπράνων, συνοδευόμενη από πόνο
  4. στην αίσθηση μη πλήρους κένωση

Τι προκαλεί τη δυσκοιλιότητα;

Το πιο συχνό αίτιο της δυσκοιλιότητας αποτελεί ο τρόπος ζωής και διατροφής. Ειδικότερα, τροφές που είναι πλούσιες σε λιπαρά και πρωτεΐνες, όπως αυτές του κόκκινου κρέατος, φαίνεται πως μειώνουν τις συσπάσεις του εντέρου.

Γενικότερα, δίαιτα χαμηλή σε φυτικές ίνες (διαλυτές και αδιάλυτες), αφυδάτωση, έλλειψη άσκησης ακόμη και η καθυστέρηση του να πάει ένα άτομο στην τουαλέτα, αποτελούν από τους πιο συχνούς παράγοντες που μεταβάλλουν τη λειτουργία και κινητικότητα του εντέρου. Συχνά, το άγχος και τα ταξίδια επιδρούν στο έντερο προκαλώντας δυσκοιλιότητα, ωστόσο η επίδρασή τους είναι προσωρινή. [1]

Επιπλέον του τρόπου διατροφής και ζωής, υπάρχουν και ορισμένες καταστάσεις και παθήσεις που μπορεί να προκαλέσουν δυσκοιλιότητα ή ακόμη και να δυσχεραίνουν τη φυσιολογική λειτουργία του εντέρου. Ανάλογες καταστάσεις είναι η εγκυμοσύνη, το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, διάφορες νευρολογικές παθήσεις, η κατάθλιψη, ο καρκίνος του εντέρου καθώς και ορισμένα φάρμακα (όπως σίδηρος, αντικαταθλιπτικά και ορισμένα αντιυπερτασικά). [1]

Ποια είναι τα συμπτώματα της δυσκοιλιότητας;

Τα συμπτώματα της δυσκοιλιότητας περιλαμβάνουν: [1] [2] [3]

  • Λιγότερες από τρεις κενώσεις την εβδομάδα.
  • Κόπρανα ξηρά, σκληρά και/ή σε σβώλους
  • Πόνο στην περιοχή της κοιλιακής χώρας ή/και κράμπες
  • Πρήξιμο και ναυτία
  • Αίμα στην τουαλέτα ή στο χαρτί της τουαλέτας, μετά την κένωση
  • Πυρετός
  • Απώλεια βάρους (σπάνια)
  • Αίσθημα κόπωσης και ευερεθιστότητα

Δυσκοιλιότητα και εγκυμοσύνη

Σύμφωνα με μελέτες, η δυσκοιλιότητα είναι ιδιαίτερα συχνή κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Ειδικότερα, αποτελεί τη 2η πιο συχνά εμφανιζόμενη γαστρεντερική διαταραχή στις εγκύους, μετά τη ναυτία και κορυφώνεται κατά το 1ο και 2ο τρίμηνο της εγκυμοσύνης. Σχεδόν τρεις στις τέσσερις εγκυμονούσες γυναίκες θα αντιμετωπίσουν δυσκοιλιότητα και άλλα προβλήματα με το έντερο κάποια στιγμή στην κύησή τους. [1][4]

Φαίνεται πως η αύξηση της ορμόνης προγεστερόνης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης προκαλεί χαλάρωση των μυών του σώματος. Αυτό περιλαμβάνει και των λείων μυικών ινών του εντέρου. Έτσι η μειωμένη κινητικότητα του εντέρου συνεπάγεται και πιο αργή πέψη, πράγμα που μπορεί να οδηγήσει σε δυσκοιλιότητα. Επιπλέον, η συχνή κατανάλωση σκευασμάτων σιδήρου, παρατείνει το πρόβλημα της δυσκοιλιότητας κατά την εγκυμοσύνη.[1] [4]

Πως αντιμετωπίζεται;

Φυτικές ίνες και προβιοτικά

Ψύλλιο (Psyllium Husk)

 Το ψύλλιο αποτελεί μια διαιτητική διαλυτή ίνα η οποία βοηθά στην αύξηση του όγκου των κοπράνων. Προέρχεται από ένα φυτό με την ονομασία Plantago και βοηθά τόσο στη αντιμετώπιση της διάρροιας όσο και της δυσκοιλιότητας. Το ψύλλιο όταν έρχεται σε επαφή με το νερό δημιουργεί μια ζελατινώδη μάζα η οποία διευκολύνει το πέρασμα των κοπράνων από το γαστρεντερικό σωλήνα. [5]

Γλυκομαννάνη (Glucomannan)

Η γλυκομαννάνη αποτελεί μια διαλυτή φυτική ίνα η οποία προέρχεται από το φυτό Konjac. Ως φυτική ίνα απορροφά μεγάλες ποσότητες νερού στο μόριο της, αυξάνει τη περισταλτικότητα του εντέρου και τον όγκο των κοπράνων, βοηθώντας έτσι στην αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας. [8]

Προβιοτικά

Τα προβιοτικά αποτελούν «φιλικά» βακτήρια για το έντερο τα οποία μπορούν να συμβάλλουν στην αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας. Ο συνδυασμός λήψης προβιοτικών με στελέχη Lactobacillus, Bifidobacteria και Sacchromyces boulardi, σε συνδυασμό με πρεβιοτικά («τροφή» των προβιοτικών) όπως είναι η ινουλίνη, οι γαλακτο- και φρουκτο-ολιγοσακχαρίτες βοηθούν στην αντιμετώπιση ήπιας και σοβαρής δυσκοιλιότητας. [6],[7]

Αυξητικά του όγκου των κοπράνων

Λιναρόσπορος (Flaxseed)

Περιέχει διαλυτές φυτικές ίνες και διατίθεται σε ολόκληρο σπόρο και σε κονιοποιημένη μορφή. Το λινέλαιο βοηθάει στην αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας. Μπορεί να αναμειχθεί σε τρόφιμα, νερό και χυμό.

Άλλα τρόφιμα που λειτουργούν ως αυξητικά του όγκου των κοπράνων είναι η βρώμη, το πίτουρο, η τριγονέλλα (fenugreek – trigonella) καθώς και το κριθάρι ολικής άλεσης (barley).

Ωσμωτικά υπακτικά

Τα ωσμωτικά υπακτικά βοηθούν στην κινητικότητα του εντέρου, καθώς λόγω χημικής δομής απορροφούν μεγάλες ποσότητες νερού στο μόριο του από τους περιβάλλοντες ιστούς. Με αυτόν τον τρόπο μαλακώνουν τη μάζα των κοπράνων, αυξάνοντας τις εντερικές κινήσεις.

Μακρογόλη (macrogol)

 Η μακρογόλη αποτελεί μια ουσία η οποία βελτιώνει την κινητικότητα του εντέρου και συμβάλλει στην αντιμετώπιση χρόνιας και οξείας δυσκοιλιότητας. Επειδή δεν μεταβολίζεται από την εντερική χλωρίδα, δεν παρουσιάζει τις δυσάρεστες συνέπειες των κοινών υπακτικών, όπως είναι ο μετεωρισμός και το αυξημένο αίσθημα δυσφορίας. Το όφελος της μακρογόλης έγκειται στο ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί μακροχρόνια, ενώ η λήψη του είναι ασφαλής ακόμη και από θηλάζουσες γυναίκες.

Πολυαιθυλενογλυκόλη (Peg)

 Βρίσκεται συνήθως σε διάλυμα με ηλεκτρολύτες και λειτουργεί ως καθαρτικό. Προκαλεί διάρροια καθώς απορροφά μεγάλες ποσότητες νερού, αυξάνει την περισταλτικότητα του εντέρου και μαλακώνει σημαντικά τα κόπρανα. Χρησιμοποιείται για σύντομο χρονικό διάστημα. [13]

Λακτουλόζη (Lactulose)

 Η λακτουλόζη αποτελεί ένα μόριο του οποίου η δομή μοιάζει με αυτή των υδατανθράκων. Χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση της χρόνιας δυσκοιλιότητας, αλλά η δράση της είναι σχετικά πιο αργή, σε σχέση με τα άλλα υπακτικά. [14]

Γλυκερίνη

Βοηθά στην περιστασιακή αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας. Δρα ωσμωτικά συγκρατώντας πολλά μόρια νερού, μαλακώνοντας τα κόπρανα. Λειτουργεί ως άριστο μαλακτικό κοπράνων και βοηθά στην κένωση του εντέρου. Διατίθεται κυρίως σε πρωκτικά υπόθετα. [15]

Βότανα

Σέννα (Senna)

 Αποτελεί από τα πιο ευρέως χρησιμοποιούμενα βότανα για την αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας. Προκαλεί συσπάσεις του εντερικού τοιχώματος με αποτέλεσμα να διευκολύνει την κένωση. Η χρήση της είναι για μικρό χρονικό διάστημα. [9],[10]

Cascara sagrada

 Βότανο το οποίο αυξάνει τη συχνότητα των κενώσεων και βελτιώνει παράλληλα την κινητικότητα του εντέρου. Υπερδοσολογία μπορεί να προκαλέσει διάρροια. [11]

Αλόη Βέρα (Aloe Vera)

Η αλόη βέρα με ανθρακινόνη αποτελεί μια ουσία η οποία έχει ισχυρές υπακτικές ιδιότητες. Ανήκει στην ίδια οικογένεια φυτών με τη Cascara και τη σέννα και βοηθά στη σύσπαση και κένωση του εντέρου. Υπερκατανάλωση μπορεί προκαλέσει εντερικό πόνο. [2]

Extra trips για αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας

Τι να αποφύγετε;

Τα επεξεργασμένα τρόφιμα

Τροφές, όπως είναι το fast food και πλούσιες σε ζάχαρη επιδεινώνουν τη δυσκοιλιότητα. Αυτό συμβαίνει, γιατί τέτοια τρόφιμα, εκτός από τα λιπαρά, περιέχουν συγκεκριμένους υδατάνθρακες, δίχως το έντερο όμως να διαθέτει τα απαραίτητα ένζυμα ώστε να τους «καταστρέψει». Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με τα λιπαρά τους αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης δυσκοιλιότητας ή και την επιδείνωσή της.

Καφεΐνη και αλκοόλ

Γνωρίζουμε πλέον πόσο σημαντική είναι η ενυδάτωση του οργανισμού στην αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας. Ωστόσο, η καφεΐνη και το αλκοόλ αφυδατώνουν τον οργανισμό και παρατείνουν το πρόβλημα που λέγεται δυσκοιλιότητα. [3]

Τι αλλαγές πρέπει να υιοθετήσετε;

Αλλάξτε τη στάση σας στην τουαλέτα

 Τα γόνατα πρέπει να βρίσκονται κοντά στον κορμό του σώματος κατά την αφόδευση, ώστε να επιτυγχάνεται η στάση «κάθισμα», να αλλάζει η «γεωγραφία» των εντέρων, χαλαρώνοντας παράλληλα οι μύες.

Χρησιμοποιείτε ελαιόλαδο

Για καλύτερη εντερική λειτουργία εντάξτε το ελαιόλαδο στη διατροφή σας. Ακόμα κι αν κάνετε δίαιτα, μη διστάσετε να χρησιμοποιήσετε το ελαιόλαδο στο καθημερινό σας μενού.

Μην παραβλέπετε την ανάγκη σας για κένωση

 Ρυθμίστε έτσι τα γεύματά σας, ώστε να βάλετε έναν προγραμματισμό για τις κενώσεις σας, εκπαιδεύοντας τον οργανισμό σας. [2]

Ενυδατωθείτε

 Το νερό είναι πολύτιμο στην πρόληψη και στην αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας. [2]

Εντάξτε την άσκηση στο πρόγραμμά σας

Το περπάτημα και γενικότερα η άσκηση προάγει την καλή λειτουργία του εντέρου και επιφέρει ευεργετικά αποτελέσματα στον οργανισμό. [2]

Υπάρχουν εξετάσεις που μπορώ να κάνω για τη δυσκοιλιότητα;

Ο γαστρεντερολόγος σας θα σας υποδείξει τις κατάλληλες εξετάσεις που περιλαμβάνουν εξέταση του παχέος εντέρου με κολονοσκόπηση ή απεικονιστικό ακτινολογικό έλεγχο (συνηθέστερα με ακτινογραφία)

Πότε πρέπει να απευθυνθείτε στο γιατρό;

Καλέστε τον πάροχο υγειονομικής περίθαλψης εάν: [1]

  • Η δυσκοιλιότητα είναι ένα νέο πρόβλημα για εσάς.
  • Παρατηρήσατε αίμα στα κόπρανα σας.
  • Χάνετε βάρος άθελά σας.
  • Έχετε έντονο πόνο με τις κενώσεις του εντέρου.
  • Η δυσκοιλιότητα σας έχει διαρκέσει περισσότερο από τρεις εβδομάδες.

Θυμηθείτε, μιλήστε ανοιχτά και ειλικρινά με το γιατρό ή το φαρμακοποιό σας και δώστε άμεσα λύση στο πρόβλημα που λέγεται δυσκοιλιότητα.

Στο Vita4you μπορείτε να βρείτε μεγάλη ποικιλία σε συμπληρώματα διατροφής, τρόφιμα και υπόθετα για την αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας.

Πηγές

  1. What to know about constipation
  2. Constipation
  3. Constipation
  4. Functional bowel disorders in pregnancy: effect on quality of life, evaluation and management
  5. 7 benefits of psyllium
  6. Is a multispecies probiotic mixture effective in constipation during pregnancy? ‘A pilot study’
  7. A Randomized, Double-Blind, Placebo-Controlled Trial: The Efficacy of Multispecies Probiotic Supplementation in Alleviating Symptoms of Irritable Bowel Syndrome Associated with Constipation
  8. Glucomannan
  9. Senna
  10. Senna
  11. Cascara Sagrada
  12. Can Aloe Vera Juice Treat IBS?
  13.  Randomized clinical trial: macrogol/PEG 3350 plus electrolytes for treatment of patients with constipation associated with irritable bowel syndrome
  14. Lactulose
  15. ADULT Glycerin Suppository, Rectal – Uses, Side Effects, and More

Παναγιώτης Νεύρας

Φαρμακοποιός, απόφοιτος Φαρμακευτικής Σχολής ΑΠΘ, με εξειδίκευση στην Κλινική Φαρμακολογία, την Φαρμακογνωσία και τη Φαρμακευτική Βιοτεχνολογία, υπεύθυνος φαρμακείου Γκατζούλη και μέλος της συντακτικής ομάδας του vita4you.gr.

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

Αποποίηση ευθύνης

Το περιεχόμενο του παρόντος διαδικτυακού ιστοτόπου δεν αποτελεί και δεν μπορεί να εκληφθεί ως ιατρική συμβουλή, διάγνωση, θεραπεία ή υπόδειξη. Όλες οι πληροφορίες παρέχονται στους αναγνώστες από επαγγελματίες υγείας, αποκλειστικά και μόνο για ενημερωτικούς σκοπούς. Δεν υπάρχει καμία πρόθεση το περιεχόμενο αυτό να υποκαταστήσει την εξατομικευμένη ιατρική συμβουλή, διάγνωση, πρόγνωση ή θεραπεία.

Προτεινόμενα Άρθα

Αφήστε Σχόλιο

Newsletter

Εγγραφείτε στο Newsletter μας και ενημερωθείτε πρώτοι για νέα και προσφορές.