Τριχόπτωση: 10 πιθανά αίτια & θεραπεία

Η τριχόπτωση είναι μια κατάσταση που ταλαιπωρεί πολλούς άντρες και γυναίκες, και δυστυχώς κάθε φθινόπωρο το φαινόμενο γίνεται ακόμα πιο έντονο. Ωστόσο, δεν είναι λίγοι αυτοί που έχουν σοβαρό πρόβλημα απώλειας μαλλιών για χρόνια ή εμφανίζουν έντονη τριχόπτωση ξαφνικά.

Γιατί όμως πέφτουν τα μαλλιά μας, πότε πρέπει να ανησυχήσουμε και τι τρόποι αντιμετώπισης υπάρχουν;

Αίτια τριχόπτωσης

Κάποια από τα πιο πιθανά αίτια της τριχόπτωσης είναι (1):

1. Αλλαγή εποχής (εποχική τριχόπτωση)
2. Κληρονομικότητα (ανδρογενετική αλωπεκία)
3. Διατροφικές ελλείψεις
4. Ορμονικές αλλαγές (π.χ. προβλήματα θυρεοειδή)
5. Έντονο στρες οργανισμού (π.χ. μετά από γέννα, ασθένεια, ψυχολογικό στρες)
6. Γυροειδής Αλωπεκία
7. Μεγάλη ηλικία
8. Λανθασμένη περιποίηση μαλλιών
9. Μόλυνση τριχωτού
10. Φαρμακευτική αγωγή

1. Αλλαγή εποχής

Αν και είναι φυσιολογική η καθημερινή απώλεια 50-100 τριχών, τους φθινοπωρινούς μήνες μπορεί να αυξηθεί και άλλο. Η εποχική τριχόπτωση, όπως είναι γνωστή, δεν συνιστά σοβαρό λόγο ανησυχίας, καθώς συνήθως διαρκεί 2 μήνες και είναι αναστρέψιμη.

2. Κληρονομικότητα

Είναι ίσως η πιο κοινή αιτία τριχόπτωσης, σε άντρες και γυναίκες, γνωστή και ως ανδρογενετική αλωπεκία. Οφείλεται σε γονίδια που προκαλούν συρρίκνωση των τριχοθυλακίων, ενώ με το πέρασμα των χρόνων οι τρίχες σταματούν να αναπτύσσονται. Αυτή η συρρίκνωση είναι πιθανό να ξεκινήσει αρκετά νωρίς – σε κάποιους ακόμα και από την εφηβεία – αν και στους περισσότερους ξεκινά αργότερα, στην ενήλικο ζωή.(1)

Στους άντρες, η ανδρογενετική αλωπεκία ξεκινά με υποχώρηση της πρόσθιας γραμμής των μαλλιών (δηλ. στο μπροστινό μέρος του κεφαλιού, πάνω από το μέτωπο) ή με ένα φαλακρό σημείο στην κορυφή του κεφαλιού.

Αντίθετα, στις γυναίκες παρατηρείται διάχυτη αραίωση στο τριχωτό και λέπτυνση της τρίχας. Οι περισσότερες εντοπίζουν αυτή την αλλαγή μετά τα 40 τους έτη, ενώ οι άντρες πολύ μικρότεροι.(2)

3. Διατροφικές ελλείψεις

Συχνά, μια ελλιπής διατροφή ή ακόμα και οι αυστηρές δίαιτες μπορεί να έχουν ως αποτέλεσμα ανεπάρκεια σε σημαντικά θρεπτικά συστατικά που χρειάζονται για υγιή μαλλιά, όπως (2):

• Πρωτεΐνες
• Βιταμίνες, όπως A, B (κυρίως Β2, Β12, βιοτίνη, φολικό), C, E και D
• Μέταλλα και ιχνοστοιχεία, όπως σίδηρος, σελήνιο, ψευδάργυρος

Σχετικές εξετάσεις αίματος μπορούν εύκολα να εντοπίσουν τυχόν ανεπαρκή επίπεδα αυτών.

Ακόμη, γυναίκες με έντονη ροή περιόδου, συνήθως έχουν έλλειψη σιδήρου και οδηγούνται συχνά σε τριχόπτωση.

4. Ορμονικές αλλαγές 

Η ορμονική ανισορροπία είναι ένα ακόμη αίτιο της τριχόπτωσης, κυρίως στις γυναίκες. Πολλές φορές εντοπίζεται σε καταστάσεις όπως:

• Διαταραχές του θυρεοειδούς (υποθυρεοειδισμός, υπερθυρεοειδισμός)
• Εμμηνόπαυση (πτώση οιστρογόνων)
• Πολυκυστικές ωοθήκες 
• Έντονο άγχος (π.χ. αύξηση κορτιζόλης)

5.Έντονο στρες οργανισμού

Κάποιες καταστάσεις είναι αρκετά στρεσογόνες και απαιτητικές για τον οργανισμό, με αποτέλεσμα να οδηγούν σε τριχόπτωση. Ίσως, η πιο συνηθισμένη περίπτωση είναι η τριχόπτωση μετά τη γέννα, όπου συχνά και εξαιτίας των ορμονικών αλλαγών, οι περισσότερες νέες μητέρες θα παρατηρήσουν μια έντονη απώλεια τριχών.

Άλλες περιπτώσεις μπορεί να είναι ένα χειρουργείο, το έντονο ψυχολογικό στρες, μια σοβαρή λοίμωξη ή ασθένεια και συνήθως εδώ η τριχόπτωση (τελογενής τριχόρροια) παρατηρείται 2-3 μήνες μετά το στρεσογόνο περιστατικό, όταν αλλάζει ο κύκλος της τρίχας.(3)

Σε αυτές τις περιπτώσεις βλέπουμε συχνά τρίχες στο μαξιλάρι, τη βούρτσα μαλλιών ή στο νιπτήρα και όχι ολόκληρα φαλακρά κομμάτια όπως σε άλλες καταστάσεις.

6. Γυροειδής αλωπεκία

Η γυροειδής αλωπεκία (Alopecia areata) συχνά ξεκινά αρκετά ξαφνικά και χαρακτηρίζεται από ένα ή περισσότερα μικρά φαλακρά σημεία. Θεωρείται αυτοάνοση κατάσταση, μιας και το ίδιο το σώμα επιτίθεται στα τριχοθυλάκιά του, πολλές φορές όχι μόνο στο τριχωτό του κεφαλιού, αλλά και σε άλλα σημεία π.χ. βλεφαρίδες, φρύδια κ.ά.(1,3).

Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα μαλλιά ξαναβγαίνουν, αν και στην αρχή θα είναι πιο λεπτά και πιο ανοιχτόχρωμα.(2)

7. Μεγάλη ηλικία

Καθώς μεγαλώνουμε πολλές λειτουργίες μας επιβραδύνονται. Το ίδιο ισχύει και για τα μαλλιά μας! Η ανάπτυξη της τρίχας αρχίζει να γίνεται όλο και πιο αργή, τα μαλλιά μας πιο λεπτά και αραιά (1). Παράλληλα, και το χρώμα τους αρχίζει να φθίνει, να γίνεται πιο γκρίζο και τελικά λευκό. 

8. Λανθασμένη περιποίηση μαλλιών

Μπορεί κάποια πράγματα να μας έχουν γίνει συνήθεια, όσον αφορά την περιποίηση των μαλλιών μας, όμως αυτό δε σημαίνει ότι είναι και σωστά! Κάποιες “κακές” συνήθειες που μπορεί να ταλαιπωρούν τα μαλλιά σας με το πέρασμα των χρόνων είναι:

• Το έντονο πιάσιμο των μαλλιών με κοκαλάκια για λαστιχάκια.
• Η χρήση δυνατών προϊόντων όπως βαφές, σπρέι, τζελ κτλ.
• Ηλεκτρικές συσκευές, όπως το ισιωτικό μαλλιών ή το σεσουάρ.

9. Μόλυνση τριχωτού

Υπάρχουν φορές που κάποιος μύκητας μπορεί να μολύνει το τριχωτό της κεφαλής, μια κατάσταση γνωστή και ως Tinea capitis. Ως αποτέλεσμα, το τριχωτό μπορεί να αρχίζει να ξεφλουδίζει ή να εμφανίζει φολίδες, να συνυπάρχει φαγούρα και τα μαλλιά να σπάνε. Η περίπτωση αυτή είναι αρκετά συχνή και στα παιδιά.(3,4)

Εάν δεν αντιμετωπιστεί μπορεί να οδηγήσει σε μικρά φαλακρά σημεία με πύον.(4)

10. Φαρμακευτική αγωγή

Η τριχόπτωση μπορεί να είναι και παρενέργεια κάποιων φαρμάκων από δυνατές θεραπείες, αντισυλληπτικά, αγωγές για υπέρταση κ.ά. (2). Διαβάστε στο φύλλο οδηγιών, αν όντως μπορεί να οφείλεται εκεί ή ενημερώστε το γιατρό σας γι’ αυτή την παρενέργεια.

Θεραπεία τριχόπτωσης

Ανάλογα με την αιτία της τριχόπτωσης, η προσέγγιση είναι διαφορετική. 

Αν το πρόβλημα είναι ήπιο και οφείλεται στην αλλαγή εποχής, σε κάποια διατροφική έλλειψη ή τη λανθασμένη περιποίηση των μαλλιών, μπορεί εύκολα να αντιμετωπιστεί με σωστή διατροφή, επιλογή των κατάλληλων προϊόντων και αλλαγή κάποιων συνηθειών μας.

1. Βιταμίνες για τριχόπτωση

Τα μικροθρεπτικά συστατικά που βοηθούν στην υγιή ανάπτυξη της τρίχας και που θα συναντήσουμε σχεδόν σε όλα τα συμπληρώματα διατροφής για τριχόπτωση είναι:

• Βιταμίνες Α και D
• Βιταμίνες Β (βιοτίνη, Β12, Β6, φολικό)
• Αντιοξειδωτικά (βιταμίνες C, E)
• Σίδηρος
• Ψευδάργυρος
• Σελήνιο
• Αμινοξέα (κυστεΐνη, μεθειονίνη)

Ειδικά, αν συνυπάρχει αναιμία ή έλλειψη σιδήρου θα πρέπει να δώσετε έμφαση στη συμπληρωματική λήψη σιδήρου, βιταμίνης Β12 και φολικού οξέος.

2. Προϊόντα 

Εάν η τριχόπτωση είναι έντονη και βλέπετε τα μαλλιά σας να έχουν χάσει την υγιή όψη τους, θα σας βοηθήσει ο συνδυασμός των παρακάτω προϊόντων:

• Αμπούλες για τριχόπτωση
• Ειδικό σαμπουάν
• Λοσιόν

Οι αμπούλες ή κάποια λοσιόν για τριχόπτωση συχνά προτείνονται από τους δερματολόγους και τους φαρμακοποιούς σαν θεραπεία. Ως επί το πλείστον, η διάρκεια εφαρμογής που προτείνεται είναι 3 μήνες και ακολουθεί μια περίοδος συντήρησης. Είναι καλό, προκειμένου να δείτε ορατό αποτέλεσμα να μείνετε πιστοί στις οδηγίες και τη διάρκεια χρήσης του προϊόντος.

Παράλληλα, συστήνονται και σαμπουάν για τριχόπτωση, τα οποία δρουν συμπληρωματικά (βοηθητικά) και δεν αποτελούν από μόνα τους θεραπεία τριχόπτωσης!

3. Αντιμετώπιση με φυσικούς τρόπους

Δεν είναι λίγοι αυτοί που έχουν ακούσει για διάφορα γιατροσόφια και βότανα που μπορούν να βοηθήσουν τα μαλλιά μας, ενώ συχνά αναζητούν το καλύτερο λάδι για τριχόπτωση.

Λάδια για τριχόπτωση

Από τα πιο γνωστά λάδια για δυνατά μαλλιά είναι:

• Το καστορέλαιο
• Το δαφνέλαιο
• Το λάδι καρύδας
• Το ελαιόλαδο
• Το argan oil (αργανέλαιο)
• Το λάδι Jojoba
• Το αμυγδαλέλαιο

Αιθέρια έλαια βοτάνων

Ακόμη, υπάρχουν και πολύ ωφέλιμα αιθέρια έλαια που παραδοσιακά χρησιμοποιούνται στην τριχόπτωση, αφού διαλυθούν σε κάποιο από τα παραπάνω έλαια. Τα πιο γνωστά είναι (5):

1. Δενδρολίβανο
2. Κέδρος
3. Γεράνι (geranium oil)
4. Λεβάντα
5. Σανδαλόξυλο
6. Clary sage (ιεροβότανο)

Επιπλέον, εξέχοντα ρόλο παίζει η σωστή  διατροφή, προκειμένου να εξασφαλίσουμε όλα αυτά που χρειάζονται για υγιή μαλλιά.

Τροφές κατά της τριχόπτωσης

Τροφές που μπορούν να βοηθήσουν στην υγιή ανάπτυξη των μαλλιών είναι (6):

• Δημητριακά ολικής άλεσης
• Φρούτα με τη φλούδα
• Ωμοί, ανάλατοι ξηροί καρποί και σπόροι
• Αυγά
• Λιπαρά ψάρια (π.χ. σολομός)
• Αβοκάντο
• Σκούρα πράσινα λαχανικά (π.χ. σπανάκι, τσουκνίδα)
• Στρείδια και άλλα οστρακοειδή
• Όσπρια
• Βατόμουρα

4. Δες το γιατρό σου

Ανάλογα με τα συμπτώματα που θα παρατηρήσεις, μπορεί να χρειαστεί να επισκεφτείς δερματολόγο ή παθολόγο.

Εάν η τριχόπτωση είναι έντονη και εντοπίζεις επιπλέον συμπτώματα, εκτός από μερικές τρίχες στο μαξιλάρι σου π.χ. φαλακρά σημεία στο τριχωτό, τριχοφάγο, μεγάλη αραίωση στα μαλλιά, ξεφλούδισμα ή φαγούρα, τότε ένας ειδικός δερματολόγος θα μπορέσει να σε κατατοπίσει κάνοντας επιπλέον ελέγχους και εξετάσεις, όπως:

• Κλινική εξέταση
• Δοκιμασία Έλξης (Pull test)
• Τριχοσκόπηση
• Τριχοριζόγραμμα

Αναλόγως των αποτελεσμάτων θα προτείνει και την κατάλληλη θεραπεία.

Εάν πάλι έχετε συμπτώματα όπως έντονη κόπωση, υπνηλία και ζαλάδες, τότε είναι πιθανό να χρειάζεστε αιματολογικές εξετάσεις από παθολόγο ή ενδοκρινολόγο για να εντοπιστούν τυχόν ορμονικές διαταραχές ή διατροφικές ελλείψεις.