Ελκώδης κολίτιδα: συμπτώματα, αίτια & η διατροφή που θα βοηθήσει!

κοπέλα πίνει τσάι όρθια δίπλα σε παράθυρο

Ολοένα και περισσότερο τα τελευταία χρόνια δίνεται βάση στην υγεία του εντέρου, καθώς έχει φανεί πως η λειτουργία του μπορεί να επηρεάσει τόσο θετικά όσο και αρνητικά το σύνολο του οργανισμού!

Στη σύγχρονη κοινωνία ένα σημαντικό μέρος του πληθυσμού φαίνεται να εκδηλώνει κατά καιρούς ενοχλήσεις στο γαστρεντερικό σύστημα, με ορισμένους να έχουν διαγνωστεί με κάποια εντερική νόσο.

Ελκώδης κολίτιδα: τι είναι

Η ελκώδης κολίτιδα (ulcerative colitis ή UC) είναι μία χρόνια και υποτροπιάζουσα νόσος του εντέρου που συνοδεύεται από φλεγμονή. [1]

Μαζί με τη Νόσο του Crohn αποτελούν τις Ιδιοπαθείς Φλεγμονώδεις Νόσους του Εντέρου (ΙΦΝΕ) και χαρακτηρίζονται από περιόδους έξαρσης και ύφεσης.

Ελκώδης κολίτιδα: αίτια

Η αιτία που οδηγεί στην εμφάνιση ελκώδους κολίτιδας παραμένει άγνωστη, αν και υπάρχουν πολλές διαφορετικές θεωρίες ως προς το τι πυροδοτεί την εκδήλωση της νόσου.

Η συγκεκριμένη πάθηση εμφανίζεται τόσο σε άνδρες όσο και σε γυναίκες, και εκδηλώνεται κυρίως στις ηλικίες μεταξύ 15 και 30 ετών αλλά και μετά τα 60.

Πολλοί είναι αυτοί που πιστεύουν πως το έντονο στρες και οι κακές διατροφικές συνήθειες αποτελούν ορισμένους από τους βασικούς αιτιολογικούς παράγοντες εμφάνισης ελκώδους κολίτιδας. Αυτό όμως δεν ισχύει, αν και έχει φανεί πως συχνά συμβάλλουν στην πυροδότηση έξαρσης της νόσου.

Σύμφωνα με τα τελευταία δεδομένα, πιθανολογείται πως η ελκώδης κολίτιδα οφείλεται σε δυσλειτουργία του αμυντικού μηχανισμού του οργανισμού, ενώ είναι πιθανό να προκαλείται και από κάποιο ιό ή βακτήριο.

Σπουδαίο ρόλο φαίνεται να διαδραματίζουν περιβαλλοντικοί παράγοντες (π.χ. κάπνισμα) και η λήψη συγκεκριμένων φαρμάκων, η κληρονομικότητα, αλλά και η φυλή (λευκή).

Ελκώδης κολίτιδα: συμπτώματα

Όπως προαναφέρθηκε, η ελκώδης κολίτιδα είναι μία φλεγμονώδης εντερική νόσος που χαρακτηρίζεται από περιόδους έξαρσης και ύφεσης. Όσον αφορά την πρώτη περίπτωση, η συμπτωματολογία μπορεί να ποικίλει σημαντικά σε σοβαρότητα και ένταση.

Η πλειοψηφία των ατόμων που νοσούν δηλώνει πως εμφανίζει συμπτώματα ήπιας έως μέτριας έντασης, κατά τη φάση έξαρσης. Επιπλέον, κάθε άτομο εκδηλώνει τη νόσο με διαφορετικό τρόπο, με τα πιο κοινά συμπτώματα να είναι τα εξής: [1]

  • Διάρροια (με ή χωρίς αίμα/πύον)
  • Πόνος και κράμπες στην κοιλιά
  • Απότομη ανάγκη για αφόδευση
  • Πόνος κατά την αφόδευση
  • Αίμα στα κόπρανα
  • Αίσθημα κόπωσης
  • Απώλεια όρεξης
  • Απώλεια σωματικού βάρους (ακούσια)
  • Ναυτία και τάση για έμετο
  • Πυρετός (συνήθως δέκατα)

Τα διάφορα συμπτώματα και η γενικότερη πορεία της νόσου μπορεί μακροπρόθεσμα να οδηγήσει σε ορισμένες επιπλοκές που αφορούν είτε το σύνολο του οργανισμού ή μεμονωμένες περιοχές (εκτός του εντέρου). Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν τα εξής: [1]

  • Αφυδάτωση
  • Δυσθρεψία
  • Αναιμία
  • Οστεοπόρωση
  • Δερματικές εκδηλώσεις (ερύθημα, αφθώδη έλκη, στοματίτιδα, κ.ά.)
  • Οφθαλμικά προβλήματα (π.χ. επιπεφυκίτιδα)
  • Αρθρίτιδα
  • Τοξικό μεγάκολο
  • Λιπώδης διήθηση του ήπατος

Διατροφή για ελκώδη κολίτιδα σε έξαρση

Είναι βέβαιο, πλέον, πως οι διατροφικές επιλογές επηρεάζουν σημαντικά την πορεία της νόσου και μπορούν να συμβάλλουν τόσο στην πυροδότηση των συμπτωμάτων όσο και στη διατήρηση της ύφεσης.

Κάθε άτομο έχει διαφορετικές ανάγκες και αντιδρά με άλλον τρόπο κατόπιν κατανάλωσης συγκεκριμένων τροφών, γι’ αυτό και είναι απαραίτητο να πραγματοποιείται εξατομικευμένο διατροφικό πλάνο και πάντα από εξειδικευμένο προσωπικό.

Κατά τις περιόδους έξαρσης της νόσου, έχει φανεί πως ορισμένες τροφές προσφέρουν ανακούφιση, ενώ άλλες εντείνουν τα συμπτώματα σε μεγάλο βαθμό. Παρακάτω αναφέρονται ενδεικτικά κάποια παραδείγματα και από τις δύο κατηγορίες. [2][3][4]

Τροφές προς αποφυγή

  • Τηγανητά ή πολύ λιπαρά γεύματα
  • Καυτερές τροφές, πικάντικα γεύματα
  • Κόκκινο κρέας και παράγωγα κρέατος (π.χ. αλλαντικά)
  • Τροφές με γλουτένη και λακτόζη
  • Γλυκά
  • Αναψυκτικά
  • Καφές
  • Αλκοόλ
  • Επεξεργασμένα και κονσερβοποιημένα τρόφιμα
  • Ωμά λαχανικά
  • Σιτηρά ολικής άλεσης
  • Ξηροί καρποί

Τροφές που βοηθούν

  • Βρασμένα λαχανικά
  • Φρούτα χωρίς τη φλούδα
  • Αβοκάντο
  • Μπανάνα
  • Αυγά
  • Σούπες
  • Λευκό ψωμί, ρύζι, πατάτες
  • Ψάρι
  • Άπαχο κρέας (π.χ. κοτόπουλο)
  • Κεφίρ, κατσικίσιο γιαούρτι

3 μπωλακια με πράσινη μους δίπλα σε αβοκάντο & μπανάνες

Βιταμίνες για ελκώδη κολίτιδα

Σε αρκετές περιπτώσεις κρίνεται απαραίτητο να λαμβάνονται ένα ή περισσότερα διατροφικά συμπληρώματα, για την κάλυψη συγκεκριμένων αναγκών (π.χ. διατροφικές ελλείψεις) ή για την ανακούφιση από τα εκάστοτε συμπτώματα.

Για παράδειγμα, άτομα που δεν καλύπτουν τις ανάγκες τους σε βιταμίνες και μέταλλα, είναι καλό να λαμβάνουν καθημερινά κάποια πολυβιταμίνη, με σκοπό να αποκατασταθούν τυχόν ανεπάρκειες ή να προληφθεί η εμφάνισή τους.

Επιπλέον, υπάρχουν αρκετά θρεπτικά συστατικά που συμβάλλουν σημαντικά στη μείωση της φλεγμονής, στην ταχύτερη επούλωση των πληγών (π.χ. βιταμίνες C και E, ψευδάργυρος) και στην ανακούφιση των δυσάρεστων συμπτωμάτων του γαστρεντερικού. [5]

Ανάμεσα στα συμπληρώματα διατροφής που έχουν μελετηθεί ευρέως σε περιπτώσεις ελκώδους κολίτιδας ανήκουν τα προβιοτικά (π.χ. γαλακτοβάκιλλοι L. acidophilus, L. reuteri), τα ωμέγα 3 λιπαρά οξέα, κάποια φυτικά εκχυλίσματα και οι φυτικές ίνες. [5]

Τα προβιοτικά συμβάλλουν στη γενικότερη υγεία του γαστρεντερικού συστήματος και ανακουφίζουν από διάφορα συμπτώματα (φούσκωμα, διάρροια, δυσκοιλιότητα), ενώ μπορούν να λαμβάνονται με ασφάλεια για μεγάλο χρονικό διάστημα. Βοηθούν όχι μόνο στο να προκληθεί ύφεση, αλλά και στο να διατηρηθεί περισσότερο. [5]

Επιπλέον, διάφορα συστατικά με αντιφλεγμονώδη δράση έχει φανεί πως μπορούν να μειώσουν ορατά τη δραστηριότητα της νόσου. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν τα εξής: [4][5]

  • Κουρκουμίνη
  • Ρεσβερατρόλη
  • Ωμέγα 3 λιπαρά οξέα (π.χ. από λινέλαιο, ιχθυέλαιο)

Τέλος, υπάρχουν και διατροφικά συμπληρώματα που αφενός δρουν κατά της φλεγμονής και αφετέρου συμβάλλουν στη βελτίωση της πέψης, όπως η μαστίχα Χίου και η βρωμελαΐνη.

Ελκώδης κολίτιδα: θεραπεία με βότανα

Υπάρχουν διάφορα βότανα που μπορούν να βοηθήσουν, με ορισμένα από αυτά να έχουν μελετηθεί περισσότερο από άλλα.

Η επιλογή του ιδανικού φυτικού βοηθήματος εξαρτάται κυρίως από τα συμπτώματα που παρουσιάζει ο καθένας (π.χ. διάρροια, φούσκωμα).

Παρακάτω αναφέρονται ενδεικτικά κάποια βότανα που φαίνεται να βοηθούν σημαντικά: [6][7]

  • Κουρκουμάς – αντιφλεγμονώδης δράση χάρη στην κουρκουμίνη
  • Πιπερόριζα ή τζίντζερ – ανακούφιση συμπτωμάτων κολίτιδας (ναυτία, αέρια)
  • Φασκόμηλο για τη διάρροια
  • Διοσκορέα – αντιφλεγμονώδης δράση
  • Γέλη αλόης (Aloe Vera) – αντιφλεγμονώδης δράση
  • Χυμός σιταρόχορτου (Wheatgrass juice) – ανακούφιση συμπτωμάτων κολίτιδας
  • Αλφάλφα (Medicago sativa) – βελτίωση της κλινικής εικόνας
  • Μαστίχα Χίου – βελτίωση της κλινικής εικόνας
  • Boswellia serrata – αντιφλεγμονώδης δράση
  • Κανέλα ή Cinnamon – κατά της δυσπεψία και της φλεγμονής
  • Slippery elm (Ulmus rubra) ή κόκκινη φτελιά – μείωση των συμπτωμάτων του γαστρεντερικού
  • Αρπαγόφυτο ή Devil’s claw – ανακούφιση πόνου
  • Tormentil (Potentilla erecta) – προστασία από τη διάρροια και τη φλεγμονή
  • Τριγωνέλλα ή Fenugreek – αντιφλεγμονώδης, αναλγητική & αντιμικροβιακή δράση

Επίσης, φαίνεται να βοηθούν και διάφορα μαλακτικά βότανα όπως είναι το σύμφυτο (Symphytum officinale) και η αλθαία (Althaea officinalis).

Αξίζει, επίσης, να σημειωθεί πως όταν η κολίτιδα συνοδεύεται από άγχος είναι σε πολλές περιπτώσεις ωφέλιμο να χρησιμοποιούνται χαλαρωτικά βότανα, όπως η βαλεριάνα και το μελισσόχορτο ή lemon balm (Melissa officinalis).

Ελκώδης κολίτιδα και εγκυμοσύνη

Πολλές γυναίκες με ελκώδη κολίτιδα αναρωτιούνται αν η νόσος τους επηρεάζει με κάποιον τρόπο την πιθανότητα σύλληψης, την εξέλιξη της κύησης και την υγεία του βρέφους.

Σύμφωνα με τα διαθέσιμα ερευνητικά δεδομένα, η γονιμότητα δεν επηρεάζεται στις πιο πολλές περιπτώσεις από την ύπαρξη της νόσου, ενώ η πρόγνωση της κύησης είναι περίπου η ίδια με αυτήν που αφορά τις υπόλοιπες γυναίκες. [8]

Για όσες επιθυμούν να μείνουν έγκυες, είναι καλό να έχει επιτευχθεί ύφεση της νόσου, ώστε η κύηση να κυλήσει απόλυτα ομαλά και χωρίς επιπλέον δυσκολία για τη μητέρα. [8]

Επίσης, σε περίπτωση έξαρσης της νόσου κατά την εγκυμοσύνη, η γυναίκα θα πρέπει να ενημερώσει τον επιβλέποντα γιατρό της, ώστε μαζί να διαχειριστούν τα συμπτώματα και να αποκαταστήσουν την ομαλή λειτουργία του εντερου και κατ’ επέκταση του οργανισμού. [8]

Όσον αφορά την υγεία του βρέφους, το πιο πιθανό είναι να μην επηρεαστεί εάν η μητέρα ή και οι δύο γονείς έχουν ελκώδη κολίτιδα, αν και είναι πιο πιθανό να αναπτύξει μετέπειτα και το ίδιο τη νόσο. [8]

Πότε να δω το γιατρό;

Σε γενικές γραμμές, είναι πολύ σημαντικό να ενημερώνετε και να επισκέπτεστε τον γιατρό που σας παρακολουθεί, εάν εμφανιστεί τουλάχιστον ένα από τα παρακάτω συμπτώματα: [1]

  • Ξαφνική και δυσβάσταχτη αλλαγή στην εντερική λειτουργία
  • Έντονος κοιλιακός πόνος
  • Επίμονη διάρροια (που δε σταματά ούτε με λήψη αγωγής)
  • Αίμα στα κόπρανα
  • Πυρετός που διαρκεί (χωρίς να υπάρχει φανερή αιτία)

Ανάλογα με τα συμπτώματά σας και κατόπιν λήψης του ιατρικού ιστορικού, ο γιατρός μπορεί να προτείνει εξέταση κοπράνων, αιματολογικές εξετάσεις, ενδοσκόπηση (κολονοσκόπηση), κ.ά. Αφότου γίνει γνωστή η αιτία για τα συμπτώματα και ακολουθήσει η απαραίτητη διάγνωση, εξετάζονται οι διαθέσιμες επιλογές αντιμετώπισης του προβλήματος και διαχείρισης της νόσου.

Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να μην ξεχνάμε πως η διατήρηση της υγείας του εντέρου είναι υψίστης σημασίας, καθώς βοηθάει στην εύρυθμη λειτουργία όλου του οργανισμού!

Βρείτε στο Vita4you.gr μεγάλη ποικιλία σε συμπληρώματα για ελκώδη κολίτιδα!

Ρίτα Γκατζούλη

BSc, Φαρμακοποιός, απόφοιτος Φαρμακευτικής Σχολής ΑΠΘ. Εξειδικευμένη στις Εναλλακτικές Θεραπείες, την Ομοιοπαθητική, την Ομοτοξικολογία, τα Ανθοϊάματα του Bach, τη Βοτανοθεραπεία, τη Γεμμοθεραπευτική. Υπεύθυνη για το ενημερωτικό Blog του Vita4you.gr.

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

Αποποίηση ευθύνης

Το περιεχόμενο του παρόντος διαδικτυακού ιστοτόπου δεν αποτελεί και δεν μπορεί να εκληφθεί ως ιατρική συμβουλή, διάγνωση, θεραπεία ή υπόδειξη. Όλες οι πληροφορίες παρέχονται στους αναγνώστες από επαγγελματίες υγείας, αποκλειστικά και μόνο για ενημερωτικούς σκοπούς. Δεν υπάρχει καμία πρόθεση το περιεχόμενο αυτό να υποκαταστήσει την εξατομικευμένη ιατρική συμβουλή, διάγνωση, πρόγνωση ή θεραπεία.

Προτεινόμενα Άρθα

Αφήστε Σχόλιο

Newsletter

Εγγραφείτε στο Newsletter μας και ενημερωθείτε πρώτοι για νέα και προσφορές.